അദ്ധ്യായം 8
Verse 1
അര്ജുന ഉവാച | കിം തദ് ബ്രഹ്മ കിമധ്യാത്മം കിം കര്മ പുരുഷോത്തമ | അധിഭൂതം ച കിം പ്രോക്തമധിദൈവം കിമുച്യതേ ||൮-൧||
arjuna uvāca . kiṃ tad brahma kimadhyātmaṃ kiṃ karma puruṣottama . adhibhūtaṃ ca kiṃ proktamadhidaivaṃ kimucyate ||8-1||
Verse 2
അധിയജ്ഞഃ കഥം കോഽത്ര ദേഹേഽസ്മിന്മധുസൂദന | പ്രയാണകാലേ ച കഥം ജ്ഞേയോഽസി നിയതാത്മഭിഃ ||൮-൨||
adhiyajñaḥ kathaṃ ko.atra dehe.asminmadhusūdana . prayāṇakāle ca kathaṃ jñeyo.asi niyatātmabhiḥ ||8-2||
Verse 3
ശ്രീഭഗവാനുവാച | അക്ഷരം ബ്രഹ്മ പരമം സ്വഭാവോഽധ്യാത്മമുച്യതേ | ഭൂതഭാവോദ്ഭവകരോ വിസര്ഗഃ കര്മസംജ്ഞിതഃ ||൮-൩||
śrībhagavānuvāca . akṣaraṃ brahma paramaṃ svabhāvo.adhyātmamucyate . bhūtabhāvodbhavakaro visargaḥ karmasaṃjñitaḥ ||8-3||
Verse 4
അധിഭൂതം ക്ഷരോ ഭാവഃ പുരുഷശ്ചാധിദൈവതമ് | അധിയജ്ഞോഽഹമേവാത്ര ദേഹേ ദേഹഭൃതാം വര ||൮-൪||
adhibhūtaṃ kṣaro bhāvaḥ puruṣaścādhidaivatam . adhiyajño.ahamevātra dehe dehabhṛtāṃ vara ||8-4||
Verse 5
അന്തകാലേ ച മാമേവ സ്മരന്മുക്ത്വാ കലേവരമ് | യഃ പ്രയാതി സ മദ്ഭാവം യാതി നാസ്ത്യത്ര സംശയഃ ||൮-൫||
antakāle ca māmeva smaranmuktvā kalevaram . yaḥ prayāti sa madbhāvaṃ yāti nāstyatra saṃśayaḥ ||8-5||
Verse 6
യം യം വാപി സ്മരന്ഭാവം ത്യജത്യന്തേ കലേവരമ് | തം തമേവൈതി കൌന്തേയ സദാ തദ്ഭാവഭാവിതഃ ||൮-൬||
yaṃ yaṃ vāpi smaranbhāvaṃ tyajatyante kalevaram . taṃ tamevaiti kaunteya sadā tadbhāvabhāvitaḥ ||8-6||
Verse 7
തസ്മാത്സര്വേഷു കാലേഷു മാമനുസ്മര യുധ്യ ച | മയ്യര്പിതമനോബുദ്ധിര്മാമേവൈഷ്യസ്യസംശയഃ (orസംശയമ്) ||൮-൭||
tasmātsarveṣu kāleṣu māmanusmara yudhya ca . mayyarpitamanobuddhirmāmevaiṣyasyasaṃśayaḥ ||8-7||
Verse 8
അഭ്യാസയോഗയുക്തേന ചേതസാ നാന്യഗാമിനാ | പരമം പുരുഷം ദിവ്യം യാതി പാര്ഥാനുചിന്തയന് ||൮-൮||
orsaṃśayama abhyāsayogayuktena cetasā nānyagāminā . paramaṃ puruṣaṃ divyaṃ yāti pārthānucintayan ||8-8||
Verse 9
കവിം പുരാണമനുശാസിതാര- മണോരണീയംസമനുസ്മരേദ്യഃ | സര്വസ്യ ധാതാരമചിന്ത്യരൂപ- മാദിത്യവര്ണം തമസഃ പരസ്താത് ||൮-൯||
kaviṃ purāṇamanuśāsitāraṃ aṇoraṇīyaṃsamanusmaredyaḥ . sarvasya dhātāramacintyarūpaṃ ādityavarṇaṃ tamasaḥ parastāt ||8-9||
Verse 10
പ്രയാണകാലേ മനസാഽചലേന ഭക്ത്യാ യുക്തോ യോഗബലേന ചൈവ | ഭ്രുവോര്മധ്യേ പ്രാണമാവേശ്യ സമ്യക് സ തം പരം പുരുഷമുപൈതി ദിവ്യമ് ||൮-൧൦||
prayāṇakāle manasā.acalena bhaktyā yukto yogabalena caiva . bhruvormadhye prāṇamāveśya samyak sa taṃ paraṃ puruṣamupaiti divyam ||8-10||
Verse 11
യദക്ഷരം വേദവിദോ വദന്തി വിശന്തി യദ്യതയോ വീതരാഗാഃ | യദിച്ഛന്തോ ബ്രഹ്മചര്യം ചരന്തി തത്തേ പദം സംഗ്രഹേണ പ്രവക്ഷ്യേ ||൮-൧൧||
yadakṣaraṃ vedavido vadanti viśanti yadyatayo vītarāgāḥ . yadicchanto brahmacaryaṃ caranti tatte padaṃ saṃgraheṇa pravakṣye ||8-11||
Verse 12
സര്വദ്വാരാണി സംയമ്യ മനോ ഹൃദി നിരുധ്യ ച | മൂധ്ന്യാര്ധായാത്മനഃ പ്രാണമാസ്ഥിതോ യോഗധാരണാമ് ||൮-൧൨||
sarvadvārāṇi saṃyamya mano hṛdi nirudhya ca . mūdhnyā^^rdhāyātmanaḥ prāṇamāsthito yogadhāraṇām ||8-12||
Verse 13
ഓമിത്യേകാക്ഷരം ബ്രഹ്മ വ്യാഹരന്മാമനുസ്മരന് | യഃ പ്രയാതി ത്യജന്ദേഹം സ യാതി പരമാം ഗതിമ് ||൮-൧൩||
omityekākṣaraṃ brahma vyāharanmāmanusmaran . yaḥ prayāti tyajandehaṃ sa yāti paramāṃ gatim ||8-13||
Verse 14
അനന്യചേതാഃ സതതം യോ മാം സ്മരതി നിത്യശഃ | തസ്യാഹം സുലഭഃ പാര്ഥ നിത്യയുക്തസ്യ യോഗിനഃ ||൮-൧൪||
ananyacetāḥ satataṃ yo māṃ smarati nityaśaḥ . tasyāhaṃ sulabhaḥ pārtha nityayuktasya yoginaḥ ||8-14||
Verse 15
മാമുപേത്യ പുനര്ജന്മ ദുഃഖാലയമശാശ്വതമ് | നാപ്നുവന്തി മഹാത്മാനഃ സംസിദ്ധിം പരമാം ഗതാഃ ||൮-൧൫||
māmupetya punarjanma duḥkhālayamaśāśvatam . nāpnuvanti mahātmānaḥ saṃsiddhiṃ paramāṃ gatāḥ ||8-15||
Verse 16
ആബ്രഹ്മഭുവനാല്ലോകാഃ പുനരാവര്തിനോഽര്ജുന | മാമുപേത്യ തു കൌന്തേയ പുനര്ജന്മ ന വിദ്യതേ ||൮-൧൬||
ābrahmabhuvanāllokāḥ punarāvartino.arjuna . māmupetya tu kaunteya punarjanma na vidyate ||8-16||
Verse 17
സഹസ്രയുഗപര്യന്തമഹര്യദ് ബ്രഹ്മണോ വിദുഃ | രാത്രിം യുഗസഹസ്രാന്താം തേഽഹോരാത്രവിദോ ജനാഃ ||൮-൧൭||
sahasrayugaparyantamaharyad brahmaṇo viduḥ . rātriṃ yugasahasrāntāṃ te.ahorātravido janāḥ ||8-17||
Verse 18
അവ്യക്താദ് വ്യക്തയഃ സര്വാഃ പ്രഭവന്ത്യഹരാഗമേ | രാത്ര്യാഗമേ പ്രലീയന്തേ തത്രൈവാവ്യക്തസംജ്ഞകേ ||൮-൧൮||
avyaktād vyaktayaḥ sarvāḥ prabhavantyaharāgame . rātryāgame pralīyante tatraivāvyaktasaṃjñake ||8-18||
Verse 19
ഭൂതഗ്രാമഃ സ ഏവായം ഭൂത്വാ ഭൂത്വാ പ്രലീയതേ | രാത്ര്യാഗമേഽവശഃ പാര്ഥ പ്രഭവത്യഹരാഗമേ ||൮-൧൯||
bhūtagrāmaḥ sa evāyaṃ bhūtvā bhūtvā pralīyate . rātryāgame.avaśaḥ pārtha prabhavatyaharāgame ||8-19||
Verse 20
പരസ്തസ്മാത്തു ഭാവോഽന്യോഽവ്യക്തോഽവ്യക്താത്സനാതനഃ | യഃ സ സര്വേഷു ഭൂതേഷു നശ്യത്സു ന വിനശ്യതി ||൮-൨൦||
parastasmāttu bhāvo.anyo.avyakto.avyaktātsanātanaḥ . yaḥ sa sarveṣu bhūteṣu naśyatsu na vinaśyati ||8-20||
Verse 21
അവ്യക്തോഽക്ഷര ഇത്യുക്തസ്തമാഹുഃ പരമാം ഗതിമ് | യം പ്രാപ്യ ന നിവര്തന്തേ തദ്ധാമ പരമം മമ ||൮-൨൧||
avyakto.akṣara ityuktastamāhuḥ paramāṃ gatim . yaṃ prāpya na nivartante taddhāma paramaṃ mama ||8-21||
Verse 22
പുരുഷഃ സ പരഃ പാര്ഥ ഭക്ത്യാ ലഭ്യസ്ത്വനന്യയാ | യസ്യാന്തഃസ്ഥാനി ഭൂതാനി യേന സര്വമിദം തതമ് ||൮-൨൨||
puruṣaḥ sa paraḥ pārtha bhaktyā labhyastvananyayā . yasyāntaḥsthāni bhūtāni yena sarvamidaṃ tatam ||8-22||
Verse 23
യത്ര കാലേ ത്വനാവൃത്തിമാവൃത്തിം ചൈവ യോഗിനഃ | പ്രയാതാ യാന്തി തം കാലം വക്ഷ്യാമി ഭരതര്ഷഭ ||൮-൨൩||
yatra kāle tvanāvṛttimāvṛttiṃ caiva yoginaḥ . prayātā yānti taṃ kālaṃ vakṣyāmi bharatarṣabha ||8-23||
Verse 24
അഗ്നിര്ജോതിരഹഃ ശുക്ലഃ ഷണ്മാസാ ഉത്തരായണമ് | തത്ര പ്രയാതാ ഗച്ഛന്തി ബ്രഹ്മ ബ്രഹ്മവിദോ ജനാഃ ||൮-൨൪||
agnirjotirahaḥ śuklaḥ ṣaṇmāsā uttarāyaṇam . tatra prayātā gacchanti brahma brahmavido janāḥ ||8-24||
Verse 25
ധൂമോ രാത്രിസ്തഥാ കൃഷ്ണഃ ഷണ്മാസാ ദക്ഷിണായനമ് | തത്ര ചാന്ദ്രമസം ജ്യോതിര്യോഗീ പ്രാപ്യ നിവര്തതേ ||൮-൨൫||
dhūmo rātristathā kṛṣṇaḥ ṣaṇmāsā dakṣiṇāyanam . tatra cāndramasaṃ jyotiryogī prāpya nivartate ||8-25||
Verse 26
ശുക്ലകൃഷ്ണേ ഗതീ ഹ്യേതേ ജഗതഃ ശാശ്വതേ മതേ | ഏകയാ യാത്യനാവൃത്തിമന്യയാവര്തതേ പുനഃ ||൮-൨൬||
śuklakṛṣṇe gatī hyete jagataḥ śāśvate mate . ekayā yātyanāvṛttimanyayāvartate punaḥ ||8-26||
Verse 27
നൈതേ സൃതീ പാര്ഥ ജാനന്യോഗീ മുഹ്യതി കശ്ചന | തസ്മാത്സര്വേഷു കാലേഷു യോഗയുക്തോ ഭവാര്ജുന ||൮-൨൭||
naite sṛtī pārtha jānanyogī muhyati kaścana . tasmātsarveṣu kāleṣu yogayukto bhavārjuna ||8-27||
Verse 28
വേദേഷു യജ്ഞേഷു തപഃസു ചൈവ ദാനേഷു യത്പുണ്യഫലം പ്രദിഷ്ടമ് | അത്യേതി തത്സര്വമിദം വിദിത്വാ യോഗീ പരം സ്ഥാനമുപൈതി ചാദ്യമ് ||൮-൨൮||
vedeṣu yajñeṣu tapaḥsu caiva dāneṣu yatpuṇyaphalaṃ pradiṣṭam . atyeti tatsarvamidaṃ viditvā yogī paraṃ sthānamupaiti cādyam ||8-28||
Verse 29
ഓം തത്സദിതി ശ്രീമദ്ഭഗവദ്ഗീതാസൂപനിഷത്സു ബ്രഹ്മവിദ്യായാം യോഗശാസ്ത്രേ ശ്രീകൃഷ്ണാര്ജുനസംവാദേ അക്ഷരബ്രഹ്മയോഗോ നാമാഷ്ടമോഽധ്യായഃ ||൮||
OM tatsaditi śrīmadbhagavadgītāsūpaniṣatsu brahmavidyāyāṃ yogaśāstre śrīkṛṣṇārjunasaṃvāde akṣarabrahmayogo nāmāṣṭamo.adhyāyaḥ ||8-29||