అధ్యాయం 8
Verse 1
అర్జున ఉవాచ | కిం తద్ బ్రహ్మ కిమధ్యాత్మం కిం కర్మ పురుషోత్తమ | అధిభూతం చ కిం ప్రోక్తమధిదైవం కిముచ్యతే ||౮-౧||
arjuna uvāca . kiṃ tad brahma kimadhyātmaṃ kiṃ karma puruṣottama . adhibhūtaṃ ca kiṃ proktamadhidaivaṃ kimucyate ||8-1||
Verse 2
అధియజ్ఞః కథం కోఽత్ర దేహేఽస్మిన్మధుసూదన | ప్రయాణకాలే చ కథం జ్ఞేయోఽసి నియతాత్మభిః ||౮-౨||
adhiyajñaḥ kathaṃ ko.atra dehe.asminmadhusūdana . prayāṇakāle ca kathaṃ jñeyo.asi niyatātmabhiḥ ||8-2||
Verse 3
శ్రీభగవానువాచ | అక్షరం బ్రహ్మ పరమం స్వభావోఽధ్యాత్మముచ్యతే | భూతభావోద్భవకరో విసర్గః కర్మసంజ్ఞితః ||౮-౩||
śrībhagavānuvāca . akṣaraṃ brahma paramaṃ svabhāvo.adhyātmamucyate . bhūtabhāvodbhavakaro visargaḥ karmasaṃjñitaḥ ||8-3||
Verse 4
అధిభూతం క్షరో భావః పురుషశ్చాధిదైవతమ్ | అధియజ్ఞోఽహమేవాత్ర దేహే దేహభృతాం వర ||౮-౪||
adhibhūtaṃ kṣaro bhāvaḥ puruṣaścādhidaivatam . adhiyajño.ahamevātra dehe dehabhṛtāṃ vara ||8-4||
Verse 5
అన్తకాలే చ మామేవ స్మరన్ముక్త్వా కలేవరమ్ | యః ప్రయాతి స మద్భావం యాతి నాస్త్యత్ర సంశయః ||౮-౫||
antakāle ca māmeva smaranmuktvā kalevaram . yaḥ prayāti sa madbhāvaṃ yāti nāstyatra saṃśayaḥ ||8-5||
Verse 6
యం యం వాపి స్మరన్భావం త్యజత్యన్తే కలేవరమ్ | తం తమేవైతి కౌన్తేయ సదా తద్భావభావితః ||౮-౬||
yaṃ yaṃ vāpi smaranbhāvaṃ tyajatyante kalevaram . taṃ tamevaiti kaunteya sadā tadbhāvabhāvitaḥ ||8-6||
Verse 7
తస్మాత్సర్వేషు కాలేషు మామనుస్మర యుధ్య చ | మయ్యర్పితమనోబుద్ధిర్మామేవైష్యస్యసంశయః (orసంశయమ్) ||౮-౭||
tasmātsarveṣu kāleṣu māmanusmara yudhya ca . mayyarpitamanobuddhirmāmevaiṣyasyasaṃśayaḥ ||8-7||
Verse 8
అభ్యాసయోగయుక్తేన చేతసా నాన్యగామినా | పరమం పురుషం దివ్యం యాతి పార్థానుచిన్తయన్ ||౮-౮||
orsaṃśayama abhyāsayogayuktena cetasā nānyagāminā . paramaṃ puruṣaṃ divyaṃ yāti pārthānucintayan ||8-8||
Verse 9
కవిం పురాణమనుశాసితార- మణోరణీయంసమనుస్మరేద్యః | సర్వస్య ధాతారమచిన్త్యరూప- మాదిత్యవర్ణం తమసః పరస్తాత్ ||౮-౯||
kaviṃ purāṇamanuśāsitāraṃ aṇoraṇīyaṃsamanusmaredyaḥ . sarvasya dhātāramacintyarūpaṃ ādityavarṇaṃ tamasaḥ parastāt ||8-9||
Verse 10
ప్రయాణకాలే మనసాఽచలేన భక్త్యా యుక్తో యోగబలేన చైవ | భ్రువోర్మధ్యే ప్రాణమావేశ్య సమ్యక్ స తం పరం పురుషముపైతి దివ్యమ్ ||౮-౧౦||
prayāṇakāle manasā.acalena bhaktyā yukto yogabalena caiva . bhruvormadhye prāṇamāveśya samyak sa taṃ paraṃ puruṣamupaiti divyam ||8-10||
Verse 11
యదక్షరం వేదవిదో వదన్తి విశన్తి యద్యతయో వీతరాగాః | యదిచ్ఛన్తో బ్రహ్మచర్యం చరన్తి తత్తే పదం సంగ్రహేణ ప్రవక్ష్యే ||౮-౧౧||
yadakṣaraṃ vedavido vadanti viśanti yadyatayo vītarāgāḥ . yadicchanto brahmacaryaṃ caranti tatte padaṃ saṃgraheṇa pravakṣye ||8-11||
Verse 12
సర్వద్వారాణి సంయమ్య మనో హృది నిరుధ్య చ | మూధ్న్యార్ధాయాత్మనః ప్రాణమాస్థితో యోగధారణామ్ ||౮-౧౨||
sarvadvārāṇi saṃyamya mano hṛdi nirudhya ca . mūdhnyā^^rdhāyātmanaḥ prāṇamāsthito yogadhāraṇām ||8-12||
Verse 13
ఓమిత్యేకాక్షరం బ్రహ్మ వ్యాహరన్మామనుస్మరన్ | యః ప్రయాతి త్యజన్దేహం స యాతి పరమాం గతిమ్ ||౮-౧౩||
omityekākṣaraṃ brahma vyāharanmāmanusmaran . yaḥ prayāti tyajandehaṃ sa yāti paramāṃ gatim ||8-13||
Verse 14
అనన్యచేతాః సతతం యో మాం స్మరతి నిత్యశః | తస్యాహం సులభః పార్థ నిత్యయుక్తస్య యోగినః ||౮-౧౪||
ananyacetāḥ satataṃ yo māṃ smarati nityaśaḥ . tasyāhaṃ sulabhaḥ pārtha nityayuktasya yoginaḥ ||8-14||
Verse 15
మాముపేత్య పునర్జన్మ దుఃఖాలయమశాశ్వతమ్ | నాప్నువన్తి మహాత్మానః సంసిద్ధిం పరమాం గతాః ||౮-౧౫||
māmupetya punarjanma duḥkhālayamaśāśvatam . nāpnuvanti mahātmānaḥ saṃsiddhiṃ paramāṃ gatāḥ ||8-15||
Verse 16
ఆబ్రహ్మభువనాల్లోకాః పునరావర్తినోఽర్జున | మాముపేత్య తు కౌన్తేయ పునర్జన్మ న విద్యతే ||౮-౧౬||
ābrahmabhuvanāllokāḥ punarāvartino.arjuna . māmupetya tu kaunteya punarjanma na vidyate ||8-16||
Verse 17
సహస్రయుగపర్యన్తమహర్యద్ బ్రహ్మణో విదుః | రాత్రిం యుగసహస్రాన్తాం తేఽహోరాత్రవిదో జనాః ||౮-౧౭||
sahasrayugaparyantamaharyad brahmaṇo viduḥ . rātriṃ yugasahasrāntāṃ te.ahorātravido janāḥ ||8-17||
Verse 18
అవ్యక్తాద్ వ్యక్తయః సర్వాః ప్రభవన్త్యహరాగమే | రాత్ర్యాగమే ప్రలీయన్తే తత్రైవావ్యక్తసంజ్ఞకే ||౮-౧౮||
avyaktād vyaktayaḥ sarvāḥ prabhavantyaharāgame . rātryāgame pralīyante tatraivāvyaktasaṃjñake ||8-18||
Verse 19
భూతగ్రామః స ఏవాయం భూత్వా భూత్వా ప్రలీయతే | రాత్ర్యాగమేఽవశః పార్థ ప్రభవత్యహరాగమే ||౮-౧౯||
bhūtagrāmaḥ sa evāyaṃ bhūtvā bhūtvā pralīyate . rātryāgame.avaśaḥ pārtha prabhavatyaharāgame ||8-19||
Verse 20
పరస్తస్మాత్తు భావోఽన్యోఽవ్యక్తోఽవ్యక్తాత్సనాతనః | యః స సర్వేషు భూతేషు నశ్యత్సు న వినశ్యతి ||౮-౨౦||
parastasmāttu bhāvo.anyo.avyakto.avyaktātsanātanaḥ . yaḥ sa sarveṣu bhūteṣu naśyatsu na vinaśyati ||8-20||
Verse 21
అవ్యక్తోఽక్షర ఇత్యుక్తస్తమాహుః పరమాం గతిమ్ | యం ప్రాప్య న నివర్తన్తే తద్ధామ పరమం మమ ||౮-౨౧||
avyakto.akṣara ityuktastamāhuḥ paramāṃ gatim . yaṃ prāpya na nivartante taddhāma paramaṃ mama ||8-21||
Verse 22
పురుషః స పరః పార్థ భక్త్యా లభ్యస్త్వనన్యయా | యస్యాన్తఃస్థాని భూతాని యేన సర్వమిదం తతమ్ ||౮-౨౨||
puruṣaḥ sa paraḥ pārtha bhaktyā labhyastvananyayā . yasyāntaḥsthāni bhūtāni yena sarvamidaṃ tatam ||8-22||
Verse 23
యత్ర కాలే త్వనావృత్తిమావృత్తిం చైవ యోగినః | ప్రయాతా యాన్తి తం కాలం వక్ష్యామి భరతర్షభ ||౮-౨౩||
yatra kāle tvanāvṛttimāvṛttiṃ caiva yoginaḥ . prayātā yānti taṃ kālaṃ vakṣyāmi bharatarṣabha ||8-23||
Verse 24
అగ్నిర్జోతిరహః శుక్లః షణ్మాసా ఉత్తరాయణమ్ | తత్ర ప్రయాతా గచ్ఛన్తి బ్రహ్మ బ్రహ్మవిదో జనాః ||౮-౨౪||
agnirjotirahaḥ śuklaḥ ṣaṇmāsā uttarāyaṇam . tatra prayātā gacchanti brahma brahmavido janāḥ ||8-24||
Verse 25
ధూమో రాత్రిస్తథా కృష్ణః షణ్మాసా దక్షిణాయనమ్ | తత్ర చాన్ద్రమసం జ్యోతిర్యోగీ ప్రాప్య నివర్తతే ||౮-౨౫||
dhūmo rātristathā kṛṣṇaḥ ṣaṇmāsā dakṣiṇāyanam . tatra cāndramasaṃ jyotiryogī prāpya nivartate ||8-25||
Verse 26
శుక్లకృష్ణే గతీ హ్యేతే జగతః శాశ్వతే మతే | ఏకయా యాత్యనావృత్తిమన్యయావర్తతే పునః ||౮-౨౬||
śuklakṛṣṇe gatī hyete jagataḥ śāśvate mate . ekayā yātyanāvṛttimanyayāvartate punaḥ ||8-26||
Verse 27
నైతే సృతీ పార్థ జానన్యోగీ ముహ్యతి కశ్చన | తస్మాత్సర్వేషు కాలేషు యోగయుక్తో భవార్జున ||౮-౨౭||
naite sṛtī pārtha jānanyogī muhyati kaścana . tasmātsarveṣu kāleṣu yogayukto bhavārjuna ||8-27||
Verse 28
వేదేషు యజ్ఞేషు తపఃసు చైవ దానేషు యత్పుణ్యఫలం ప్రదిష్టమ్ | అత్యేతి తత్సర్వమిదం విదిత్వా యోగీ పరం స్థానముపైతి చాద్యమ్ ||౮-౨౮||
vedeṣu yajñeṣu tapaḥsu caiva dāneṣu yatpuṇyaphalaṃ pradiṣṭam . atyeti tatsarvamidaṃ viditvā yogī paraṃ sthānamupaiti cādyam ||8-28||
Verse 29
ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే అక్షరబ్రహ్మయోగో నామాష్టమోఽధ్యాయః ||౮||
OM tatsaditi śrīmadbhagavadgītāsūpaniṣatsu brahmavidyāyāṃ yogaśāstre śrīkṛṣṇārjunasaṃvāde akṣarabrahmayogo nāmāṣṭamo.adhyāyaḥ ||8-29||