അദ്ധ്യായം 17
Verse 1
അര്ജുന ഉവാച | യേ ശാസ്ത്രവിധിമുത്സൃജ്യ യജന്തേ ശ്രദ്ധയാന്വിതാഃ | തേഷാം നിഷ്ഠാ തു കാ കൃഷ്ണ സത്ത്വമാഹോ രജസ്തമഃ ||൧൭-൧||
arjuna uvāca . ye śāstravidhimutsṛjya yajante śraddhayānvitāḥ . teṣāṃ niṣṭhā tu kā kṛṣṇa sattvamāho rajastamaḥ ||17-1||
Verse 2
ശ്രീഭഗവാനുവാച | ത്രിവിധാ ഭവതി ശ്രദ്ധാ ദേഹിനാം സാ സ്വഭാവജാ | സാത്ത്വികീ രാജസീ ചൈവ താമസീ ചേതി താം ശൃണു ||൧൭-൨||
śrībhagavānuvāca . trividhā bhavati śraddhā dehināṃ sā svabhāvajā . sāttvikī rājasī caiva tāmasī ceti tāṃ śṛṇu ||17-2||
Verse 3
സത്ത്വാനുരൂപാ സര്വസ്യ ശ്രദ്ധാ ഭവതി ഭാരത | ശ്രദ്ധാമയോഽയം പുരുഷോ യോ യച്ഛ്രദ്ധഃ സ ഏവ സഃ ||൧൭-൩||
sattvānurūpā sarvasya śraddhā bhavati bhārata . śraddhāmayo.ayaṃ puruṣo yo yacchraddhaḥ sa eva saḥ ||17-3||
Verse 4
യജന്തേ സാത്ത്വികാ ദേവാന്യക്ഷരക്ഷാംസി രാജസാഃ | പ്രേതാന്ഭൂതഗണാംശ്ചാന്യേ യജന്തേ താമസാ ജനാഃ ||൧൭-൪||
yajante sāttvikā devānyakṣarakṣāṃsi rājasāḥ . pretānbhūtagaṇāṃścānye yajante tāmasā janāḥ ||17-4||
Verse 5
അശാസ്ത്രവിഹിതം ഘോരം തപ്യന്തേ യേ തപോ ജനാഃ | ദമ്ഭാഹംകാരസംയുക്താഃ കാമരാഗബലാന്വിതാഃ ||൧൭-൫||
aśāstravihitaṃ ghoraṃ tapyante ye tapo janāḥ . dambhāhaṃkārasaṃyuktāḥ kāmarāgabalānvitāḥ ||17-5||
Verse 6
കര്ഷയന്തഃ ശരീരസ്ഥം ഭൂതഗ്രാമമചേതസഃ | മാം ചൈവാന്തഃശരീരസ്ഥം താന്വിദ്ധ്യാസുരനിശ്ചയാന് ||൧൭-൬||
karṣayantaḥ śarīrasthaṃ bhūtagrāmamacetasaḥ . māṃ caivāntaḥśarīrasthaṃ tānviddhyāsuraniścayān ||17-6||
Verse 7
ആഹാരസ്ത്വപി സര്വസ്യ ത്രിവിധോ ഭവതി പ്രിയഃ | യജ്ഞസ്തപസ്തഥാ ദാനം തേഷാം ഭേദമിമം ശൃണു ||൧൭-൭||
āhārastvapi sarvasya trividho bhavati priyaḥ . yajñastapastathā dānaṃ teṣāṃ bhedamimaṃ śṛṇu ||17-7||
Verse 8
ആയുഃസത്ത്വബലാരോഗ്യസുഖപ്രീതിവിവര്ധനാഃ | രസ്യാഃ സ്നിഗ്ധാഃ സ്ഥിരാ ഹൃദ്യാ ആഹാരാഃ സാത്ത്വികപ്രിയാഃ ||൧൭-൮||
āyuḥsattvabalārogyasukhaprītivivardhanāḥ . rasyāḥ snigdhāḥ sthirā hṛdyā āhārāḥ sāttvikapriyāḥ ||17-8||
Verse 9
കട്വമ്ലലവണാത്യുഷ്ണതീക്ഷ്ണരൂക്ഷവിദാഹിനഃ | ആഹാരാ രാജസസ്യേഷ്ടാ ദുഃഖശോകാമയപ്രദാഃ ||൧൭-൯||
kaṭvamlalavaṇātyuṣṇatīkṣṇarūkṣavidāhinaḥ . āhārā rājasasyeṣṭā duḥkhaśokāmayapradāḥ ||17-9||
Verse 10
യാതയാമം ഗതരസം പൂതി പര്യുഷിതം ച യത് | ഉച്ഛിഷ്ടമപി ചാമേധ്യം ഭോജനം താമസപ്രിയമ് ||൧൭-൧൦||
yātayāmaṃ gatarasaṃ pūti paryuṣitaṃ ca yat . ucchiṣṭamapi cāmedhyaṃ bhojanaṃ tāmasapriyam ||17-10||
Verse 11
അഫലാങ്ക്ഷിഭിര്യജ്ഞോ വിധിദൃഷ്ടോ യ ഇജ്യതേ | യഷ്ടവ്യമേവേതി മനഃ സമാധായ സ സാത്ത്വികഃ ||൧൭-൧൧||
aphalāṅkṣibhiryajño vidhidṛṣṭo ya ijyate . yaṣṭavyameveti manaḥ samādhāya sa sāttvikaḥ ||17-11||
Verse 12
അഭിസന്ധായ തു ഫലം ദമ്ഭാര്ഥമപി ചൈവ യത് | ഇജ്യതേ ഭരതശ്രേഷ്ഠ തം യജ്ഞം വിദ്ധി രാജസമ് ||൧൭-൧൨||
abhisandhāya tu phalaṃ dambhārthamapi caiva yat . ijyate bharataśreṣṭha taṃ yajñaṃ viddhi rājasam ||17-12||
Verse 13
വിധിഹീനമസൃഷ്ടാന്നം മന്ത്രഹീനമദക്ഷിണമ് | ശ്രദ്ധാവിരഹിതം യജ്ഞം താമസം പരിചക്ഷതേ ||൧൭-൧൩||
vidhihīnamasṛṣṭānnaṃ mantrahīnamadakṣiṇam . śraddhāvirahitaṃ yajñaṃ tāmasaṃ paricakṣate ||17-13||
Verse 14
ദേവദ്വിജഗുരുപ്രാജ്ഞപൂജനം ശൌചമാര്ജവമ് | ബ്രഹ്മചര്യമഹിംസാ ച ശാരീരം തപ ഉച്യതേ ||൧൭-൧൪||
devadvijaguruprājñapūjanaṃ śaucamārjavam . brahmacaryamahiṃsā ca śārīraṃ tapa ucyate ||17-14||
Verse 15
അനുദ്വേഗകരം വാക്യം സത്യം പ്രിയഹിതം ച യത് | സ്വാധ്യായാഭ്യസനം ചൈവ വാങ്മയം തപ ഉച്യതേ ||൧൭-൧൫||
anudvegakaraṃ vākyaṃ satyaṃ priyahitaṃ ca yat . svādhyāyābhyasanaṃ caiva vāṅmayaṃ tapa ucyate ||17-15||
Verse 16
മനഃ പ്രസാദഃ സൌമ്യത്വം മൌനമാത്മവിനിഗ്രഹഃ | ഭാവസംശുദ്ധിരിത്യേതത്തപോ മാനസമുച്യതേ ||൧൭-൧൬||
manaḥ prasādaḥ saumyatvaṃ maunamātmavinigrahaḥ . bhāvasaṃśuddhirityetattapo mānasamucyate ||17-16||
Verse 17
ശ്രദ്ധയാ പരയാ തപ്തം തപസ്തത്ത്രിവിധം നരൈഃ | അഫലാകാങ്ക്ഷിഭിര്യുക്തൈഃ സാത്ത്വികം പരിചക്ഷതേ ||൧൭-൧൭||
śraddhayā parayā taptaṃ tapastattrividhaṃ naraiḥ . aphalākāṅkṣibhiryuktaiḥ sāttvikaṃ paricakṣate ||17-17||
Verse 18
സത്കാരമാനപൂജാര്ഥം തപോ ദമ്ഭേന ചൈവ യത് | ക്രിയതേ തദിഹ പ്രോക്തം രാജസം ചലമധ്രുവമ് ||൧൭-൧൮||
satkāramānapūjārthaṃ tapo dambhena caiva yat . kriyate tadiha proktaṃ rājasaṃ calamadhruvam ||17-18||
Verse 19
മൂഢഗ്രാഹേണാത്മനോ യത്പീഡയാ ക്രിയതേ തപഃ | പരസ്യോത്സാദനാര്ഥം വാ തത്താമസമുദാഹൃതമ് ||൧൭-൧൯||
mūḍhagrāheṇātmano yatpīḍayā kriyate tapaḥ . parasyotsādanārthaṃ vā tattāmasamudāhṛtam ||17-19||
Verse 20
ദാതവ്യമിതി യദ്ദാനം ദീയതേഽനുപകാരിണേ | ദേശേ കാലേ ച പാത്രേ ച തദ്ദാനം സാത്ത്വികം സ്മൃതമ് ||൧൭-൨൦||
dātavyamiti yaddānaṃ dīyate.anupakāriṇe . deśe kāle ca pātre ca taddānaṃ sāttvikaṃ smṛtam ||17-20||
Verse 21
യത്തു പ്രത്യുപകാരാര്ഥം ഫലമുദ്ദിശ്യ വാ പുനഃ | ദീയതേ ച പരിക്ലിഷ്ടം തദ്ദാനം രാജസം സ്മൃതമ് ||൧൭-൨൧||
yattu pratyupakārārthaṃ phalamuddiśya vā punaḥ . dīyate ca parikliṣṭaṃ taddānaṃ rājasaṃ smṛtam ||17-21||
Verse 22
അദേശകാലേ യദ്ദാനമപാത്രേഭ്യശ്ച ദീയതേ | അസത്കൃതമവജ്ഞാതം തത്താമസമുദാഹൃതമ് ||൧൭-൨൨||
adeśakāle yaddānamapātrebhyaśca dīyate . asatkṛtamavajñātaṃ tattāmasamudāhṛtam ||17-22||
Verse 23
ഓംതത്സദിതി നിര്ദേശോ ബ്രഹ്മണസ്ത്രിവിധഃ സ്മൃതഃ | ബ്രാഹ്മണാസ്തേന വേദാശ്ച യജ്ഞാശ്ച വിഹിതാഃ പുരാ ||൧൭-൨൩||
OMtatsaditi nirdeśo brahmaṇastrividhaḥ smṛtaḥ . brāhmaṇāstena vedāśca yajñāśca vihitāḥ purā ||17-23||
Verse 24
തസ്മാദോമിത്യുദാഹൃത്യ യജ്ഞദാനതപഃക്രിയാഃ | പ്രവര്തന്തേ വിധാനോക്താഃ സതതം ബ്രഹ്മവാദിനാമ് ||൧൭-൨൪||
tasmādomityudāhṛtya yajñadānatapaḥkriyāḥ . pravartante vidhānoktāḥ satataṃ brahmavādinām ||17-24||
Verse 25
തദിത്യനഭിസന്ധായ ഫലം യജ്ഞതപഃക്രിയാഃ | ദാനക്രിയാശ്ച വിവിധാഃ ക്രിയന്തേ മോക്ഷകാങ്ക്ഷിഭിഃ ||൧൭-൨൫||
tadityanabhisandhāya phalaṃ yajñatapaḥkriyāḥ . dānakriyāśca vividhāḥ kriyante mokṣakāṅkṣibhiḥ ||17-25||
Verse 26
സദ്ഭാവേ സാധുഭാവേ ച സദിത്യേതത്പ്രയുജ്യതേ | പ്രശസ്തേ കര്മണി തഥാ സച്ഛബ്ദഃ പാര്ഥ യുജ്യതേ ||൧൭-൨൬||
sadbhāve sādhubhāve ca sadityetatprayujyate . praśaste karmaṇi tathā sacchabdaḥ pārtha yujyate ||17-26||
Verse 27
യജ്ഞേ തപസി ദാനേ ച സ്ഥിതിഃ സദിതി ചോച്യതേ | കര്മ ചൈവ തദര്ഥീയം സദിത്യേവാഭിധീയതേ ||൧൭-൨൭||
yajñe tapasi dāne ca sthitiḥ saditi cocyate . karma caiva tadarthīyaṃ sadityevābhidhīyate ||17-27||
Verse 28
അശ്രദ്ധയാ ഹുതം ദത്തം തപസ്തപ്തം കൃതം ച യത് | അസദിത്യുച്യതേ പാര്ഥ ന ച തത്പ്രേത്യ നോ ഇഹ ||൧൭-൨൮||
aśraddhayā hutaṃ dattaṃ tapastaptaṃ kṛtaṃ ca yat . asadityucyate pārtha na ca tatprepya no iha ||17-28||
Verse 29
ഓം തത്സദിതി ശ്രീമദ്ഭഗവദ്ഗീതാസൂപനിഷത്സു ബ്രഹ്മവിദ്യായാം യോഗശാസ്ത്രേ ശ്രീകൃഷ്ണാര്ജുനസംവാദേ ശ്രദ്ധാത്രയവിഭാഗയോഗോ നാമ സപ്തദശോഽധ്യായഃ ||൧൭||
OM tatsaditi śrīmadbhagavadgītāsūpaniṣatsu brahmavidyāyāṃ yogaśāstre śrīkṛṣṇārjunasaṃvāde śraddhātrayavibhāgayogo nāma saptadaśo.adhyāyaḥ ||17-29||