అధ్యాయం 5

Verse 1

అర్జున ఉవాచ | సంన్యాసం కర్మణాం కృష్ణ పునర్యోగం చ శంససి | యచ్ఛ్రేయ ఏతయోరేకం తన్మే బ్రూహి సునిశ్చితమ్ ||౫-౧||

arjuna uvāca . saṃnyāsaṃ karmaṇāṃ kṛṣṇa punaryogaṃ ca śaṃsasi . yacchreya etayorekaṃ tanme brūhi suniścitam ||5-1||

Verse 2

శ్రీభగవానువాచ | సంన్యాసః కర్మయోగశ్చ నిఃశ్రేయసకరావుభౌ | తయోస్తు కర్మసంన్యాసాత్కర్మయోగో విశిష్యతే ||౫-౨||

śrībhagavānuvāca . saṃnyāsaḥ karmayogaśca niḥśreyasakarāvubhau . tayostu karmasaṃnyāsātkarmayogo viśiṣyate ||5-2||

Verse 3

జ్ఞేయః స నిత్యసంన్యాసీ యో న ద్వేష్టి న కాఙ్క్షతి | నిర్ద్వన్ద్వో హి మహాబాహో సుఖం బన్ధాత్ప్రముచ్యతే ||౫-౩||

jñeyaḥ sa nityasaṃnyāsī yo na dveṣṭi na kāṅkṣati . nirdvandvo hi mahābāho sukhaṃ bandhātpramucyate ||5-3||

Verse 4

సాఙ్ఖ్యయోగౌ పృథగ్బాలాః ప్రవదన్తి న పణ్డితాః | ఏకమప్యాస్థితః సమ్యగుభయోర్విన్దతే ఫలమ్ ||౫-౪||

sāṅkhyayogau pṛthagbālāḥ pravadanti na paṇḍitāḥ . ekamapyāsthitaḥ samyagubhayorvindate phalam ||5-4||

Verse 5

యత్సాఙ్ఖ్యైః ప్రాప్యతే స్థానం తద్యోగైరపి గమ్యతే | ఏకం సాఙ్ఖ్యం చ యోగం చ యః పశ్యతి స పశ్యతి ||౫-౫||

yatsāṅkhyaiḥ prāpyate sthānaṃ tadyogairapi gamyate . ekaṃ sāṅkhyaṃ ca yogaṃ ca yaḥ paśyati sa paśyati ||5-5||

Verse 6

సంన్యాసస్తు మహాబాహో దుఃఖమాప్తుమయోగతః | యోగయుక్తో మునిర్బ్రహ్మ నచిరేణాధిగచ్ఛతి ||౫-౬||

saṃnyāsastu mahābāho duḥkhamāptumayogataḥ . yogayukto munirbrahma nacireṇādhigacchati ||5-6||

Verse 7

యోగయుక్తో విశుద్ధాత్మా విజితాత్మా జితేన్ద్రియః | సర్వభూతాత్మభూతాత్మా కుర్వన్నపి న లిప్యతే ||౫-౭||

yogayukto viśuddhātmā vijitātmā jitendriyaḥ . sarvabhūtātmabhūtātmā kurvannapi na lipyate ||5-7||

Verse 8

నైవ కిఞ్చిత్కరోమీతి యుక్తో మన్యేత తత్త్వవిత్ | పశ్యఞ్శృణ్వన్స్పృశఞ్జిఘ్రన్నశ్నన్గచ్ఛన్స్వపఞ్శ్వసన్ ||౫-౮||

naiva kiñcitkaromīti yukto manyeta tattvavit . paśyañśruṇvanspṛśañjighrannaśnangacchansvapañśvasan ||5-8||

Verse 9

ప్రలపన్విసృజన్గృహ్ణన్నున్మిషన్నిమిషన్నపి | ఇన్ద్రియాణీన్ద్రియార్థేషు వర్తన్త ఇతి ధారయన్ ||౫-౯||

pralapanvisṛjangṛhṇannunmiṣannimiṣannapi . indriyāṇīndriyārtheṣu vartanta iti dhārayan ||5-9||

Verse 10

బ్రహ్మణ్యాధాయ కర్మాణి సఙ్గం త్యక్త్వా కరోతి యః | లిప్యతే న స పాపేన పద్మపత్రమివామ్భసా ||౫-౧౦||

brahmaṇyādhāya karmāṇi saṅgaṃ tyaktvā karoti yaḥ . lipyate na sa pāpena padmapatramivāmbhasā ||5-10||

Verse 11

కాయేన మనసా బుద్ధ్యా కేవలైరిన్ద్రియైరపి | యోగినః కర్మ కుర్వన్తి సఙ్గం త్యక్త్వాత్మశుద్ధయే ||౫-౧౧||

kāyena manasā buddhyā kevalairindriyairapi . yoginaḥ karma kurvanti saṅgaṃ tyaktvātmaśuddhaye ||5-11||

Verse 12

యుక్తః కర్మఫలం త్యక్త్వా శాన్తిమాప్నోతి నైష్ఠికీమ్ | అయుక్తః కామకారేణ ఫలే సక్తో నిబధ్యతే ||౫-౧౨||

yuktaḥ karmaphalaṃ tyaktvā śāntimāpnoti naiṣṭhikīm . ayuktaḥ kāmakāreṇa phale sakto nibadhyate ||5-12||

Verse 13

సర్వకర్మాణి మనసా సంన్యస్యాస్తే సుఖం వశీ | నవద్వారే పురే దేహీ నైవ కుర్వన్న కారయన్ ||౫-౧౩||

sarvakarmāṇi manasā saṃnyasyāste sukhaṃ vaśī . navadvāre pure dehī naiva kurvanna kārayan ||5-13||

Verse 14

న కర్తృత్వం న కర్మాణి లోకస్య సృజతి ప్రభుః | న కర్మఫలసంయోగం స్వభావస్తు ప్రవర్తతే ||౫-౧౪||

na kartṛtvaṃ na karmāṇi lokasya sṛjati prabhuḥ . na karmaphalasaṃyogaṃ svabhāvastu pravartate ||5-14||

Verse 15

నాదత్తే కస్యచిత్పాపం న చైవ సుకృతం విభుః | అజ్ఞానేనావృతం జ్ఞానం తేన ముహ్యన్తి జన్తవః ||౫-౧౫||

nādatte kasyacitpāpaṃ na caiva sukṛtaṃ vibhuḥ . ajñānenāvṛtaṃ jñānaṃ tena muhyanti jantavaḥ ||5-15||

Verse 16

జ్ఞానేన తు తదజ్ఞానం యేషాం నాశితమాత్మనః | తేషామాదిత్యవజ్జ్ఞానం ప్రకాశయతి తత్పరమ్ ||౫-౧౬||

jñānena tu tadajñānaṃ yeṣāṃ nāśitamātmanaḥ . teṣāmādityavajjñānaṃ prakāśayati tatparam ||5-16||

Verse 17

తద్బుద్ధయస్తదాత్మానస్తన్నిష్ఠాస్తత్పరాయణాః | గచ్ఛన్త్యపునరావృత్తిం జ్ఞాననిర్ధూతకల్మషాః ||౫-౧౭||

tadbuddhayastadātmānastanniṣṭhāstatparāyaṇāḥ . gacchantyapunarāvṛttiṃ jñānanirdhūtakalmaṣāḥ ||5-17||

Verse 18

విద్యావినయసమ్పన్నే బ్రాహ్మణే గవి హస్తిని | శుని చైవ శ్వపాకే చ పణ్డితాః సమదర్శినః ||౫-౧౮||

vidyāvinayasampanne brāhmaṇe gavi hastini . śuni caiva śvapāke ca paṇḍitāḥ samadarśinaḥ ||5-18||

Verse 19

ఇహైవ తైర్జితః సర్గో యేషాం సామ్యే స్థితం మనః | నిర్దోషం హి సమం బ్రహ్మ తస్మాద్ బ్రహ్మణి తే స్థితాః ||౫-౧౯||

ihaiva tairjitaḥ sargo yeṣāṃ sāmye sthitaṃ manaḥ . nirdoṣaṃ hi samaṃ brahma tasmād brahmaṇi te sthitāḥ ||5-19||

Verse 20

న ప్రహృష్యేత్ప్రియం ప్రాప్య నోద్విజేత్ప్రాప్య చాప్రియమ్ | స్థిరబుద్ధిరసమ్మూఢో బ్రహ్మవిద్ బ్రహ్మణి స్థితః ||౫-౨౦||

na prahṛṣyetpriyaṃ prāpya nodvijetprāpya cāpriyam . sthirabuddhirasammūḍho brahmavid brahmaṇi sthitaḥ ||5-20||

Verse 21

బాహ్యస్పర్శేష్వసక్తాత్మా విన్దత్యాత్మని యత్సుఖమ్ | స బ్రహ్మయోగయుక్తాత్మా సుఖమక్షయమశ్నుతే ||౫-౨౧||

bāhyasparśeṣvasaktātmā vindatyātmani yatsukham . sa brahmayogayuktātmā sukhamakṣayamaśnute ||5-21||

Verse 22

యే హి సంస్పర్శజా భోగా దుఃఖయోనయ ఏవ తే | ఆద్యన్తవన్తః కౌన్తేయ న తేషు రమతే బుధః ||౫-౨౨||

ye hi saṃsparśajā bhogā duḥkhayonaya eva te . ādyantavantaḥ kaunteya na teṣu ramate budhaḥ ||5-22||

Verse 23

శక్నోతీహైవ యః సోఢుం ప్రాక్శరీరవిమోక్షణాత్ | కామక్రోధోద్భవం వేగం స యుక్తః స సుఖీ నరః ||౫-౨౩||

śaknotīhaiva yaḥ soḍhuṃ prākśarīravimokṣaṇāt . kāmakrodhodbhavaṃ vegaṃ sa yuktaḥ sa sukhī naraḥ ||5-23||

Verse 24

యోఽన్తఃసుఖోఽన్తరారామస్తథాన్తర్జ్యోతిరేవ యః | స యోగీ బ్రహ్మనిర్వాణం బ్రహ్మభూతోఽధిగచ్ఛతి ||౫-౨౪||

yo.antaḥsukho.antarārāmastathāntarjyotireva yaḥ . sa yogī brahmanirvāṇaṃ brahmabhūto.adhigacchati ||5-24||

Verse 25

లభన్తే బ్రహ్మనిర్వాణమృషయః క్షీణకల్మషాః | ఛిన్నద్వైధా యతాత్మానః సర్వభూతహితే రతాః ||౫-౨౫||

labhante brahmanirvāṇamṛṣayaḥ kṣīṇakalmaṣāḥ . chinnadvaidhā yatātmānaḥ sarvabhūtahite ratāḥ ||5-25||

Verse 26

కామక్రోధవియుక్తానాం యతీనాం యతచేతసామ్ | అభితో బ్రహ్మనిర్వాణం వర్తతే విదితాత్మనామ్ ||౫-౨౬||

kāmakrodhaviyuktānāṃ yatīnāṃ yatacetasām . abhito brahmanirvāṇaṃ vartate viditātmanām ||5-26||

Verse 27

స్పర్శాన్కృత్వా బహిర్బాహ్యాంశ్చక్షుశ్చైవాన్తరే భ్రువోః | ప్రాణాపానౌ సమౌ కృత్వా నాసాభ్యన్తరచారిణౌ ||౫-౨౭||

sparśānkṛtvā bahirbāhyāṃścakṣuścaivāntare bhruvoḥ . prāṇāpānau samau kṛtvā nāsābhyantaracāriṇau ||5-27||

Verse 28

యతేన్ద్రియమనోబుద్ధిర్మునిర్మోక్షపరాయణః | విగతేచ్ఛాభయక్రోధో యః సదా ముక్త ఏవ సః ||౫-౨౮||

yatendriyamanobuddhirmunirmokṣaparāyaṇaḥ . vigatecchābhayakrodho yaḥ sadā mukta eva saḥ ||5-28||

Verse 29

భోక్తారం యజ్ఞతపసాం సర్వలోకమహేశ్వరమ్ | సుహృదం సర్వభూతానాం జ్ఞాత్వా మాం శాన్తిమృచ్ఛతి ||౫-౨౯||

bhoktāraṃ yajñatapasāṃ sarvalokamaheśvaram . suhṛdaṃ sarvabhūtānāṃ jñātvā māṃ śāntimṛcchati ||5-29||

Verse 30

ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే సంన్యాసయోగో నామ పఞ్చమోఽధ్యాయః ||౫||

OM tatsaditi śrīmadbhagavadgītāsūpaniṣatsu brahmavidyāyāṃ yogaśāstre śrīkṛṣṇārjunasaṃvāde saṃnyāsayogo nāma pañcamo.adhyāyaḥ ||5-30||