அத்தியாயம் 6
Verse 1
ஶ்ரீபகவாநுவாச | அநாஶ்ரிதஃ கர்மபலம் கார்யம் கர்ம கரோதி யஃ | ஸ ஸம்ந்யாஸீ ச யோகீ ச ந நிரக்நிர்ந சாக்ரியஃ ||௬-௧||
śrībhagavānuvāca . anāśritaḥ karmaphalaṃ kāryaṃ karma karoti yaḥ . sa saṃnyāsī ca yogī ca na niragnirna cākriyaḥ ||6-1||
Verse 2
யம் ஸம்ந்யாஸமிதி ப்ராஹுர்யோகம் தம் வித்தி பாண்டவ | ந ஹ்யஸம்ந்யஸ்தஸங்கல்போ யோகீ பவதி கஶ்சந ||௬-௨||
yaṃ saṃnyāsamiti prāhuryogaṃ taṃ viddhi pāṇḍava . na hyasaṃnyastasaṅkalpo yogī bhavati kaścana ||6-2||
Verse 3
ஆருருக்ஷோர்முநேர்யோகம் கர்ம காரணமுச்யதே | யோகாரூடஸ்ய தஸ்யைவ ஶமஃ காரணமுச்யதே ||௬-௩||
ārurukṣormuneryogaṃ karma kāraṇamucyate . yogārūḍhasya tasyaiva śamaḥ kāraṇamucyate ||6-3||
Verse 4
யதா ஹி நேந்த்ரியார்தேஷு ந கர்மஸ்வநுஷஜ்ஜதே | ஸர்வஸங்கல்பஸம்ந்யாஸீ யோகாரூடஸ்ததோச்யதே ||௬-௪||
yadā hi nendriyārtheṣu na karmasvanuṣajjate . sarvasaṅkalpasaṃnyāsī yogārūḍhastadocyate ||6-4||
Verse 5
உத்தரேதாத்மநாத்மாநம் நாத்மாநமவஸாதயேத் | ஆத்மைவ ஹ்யாத்மநோ பந்துராத்மைவ ரிபுராத்மநஃ ||௬-௫||
uddharedātmanātmānaṃ nātmānamavasādayet . ātmaiva hyātmano bandhurātmaiva ripurātmanaḥ ||6-5||
Verse 6
பந்துராத்மாத்மநஸ்தஸ்ய யேநாத்மைவாத்மநா ஜிதஃ | அநாத்மநஸ்து ஶத்ருத்வே வர்தேதாத்மைவ ஶத்ருவத் ||௬-௬||
bandhurātmātmanastasya yenātmaivātmanā jitaḥ . anātmanastu śatrutve vartetātmaiva śatruvat ||6-6||
Verse 7
ஜிதாத்மநஃ ப்ரஶாந்தஸ்ய பரமாத்மா ஸமாஹிதஃ | ஶீதோஷ்ணஸுகதுஃகேஷு ததா மாநாபமாநயோஃ ||௬-௭||
jitātmanaḥ praśāntasya paramātmā samāhitaḥ . śītoṣṇasukhaduḥkheṣu tathā mānāpamānayoḥ ||6-7||
Verse 8
ஜ்ஞாநவிஜ்ஞாநத்ரு'ப்தாத்மா கூடஸ்தோ விஜிதேந்த்ரியஃ | யுக்த இத்யுச்யதே யோகீ ஸமலோஷ்டாஶ்மகாஞ்சநஃ ||௬-௮||
jñānavijñānatṛptātmā kūṭastho vijitendriyaḥ . yukta ityucyate yogī samaloṣṭāśmakāñcanaḥ ||6-8||
Verse 9
ஸுஹ்ரு'ந்மித்ரார்யுதாஸீநமத்யஸ்தத்வேஷ்யபந்துஷு | ஸாதுஷ்வபி ச பாபேஷு ஸமபுத்திர்விஶிஷ்யதே ||௬-௯||
suhṛnmitrāryudāsīnamadhyasthadveṣyabandhuṣu . sādhuṣvapi ca pāpeṣu samabuddhirviśiṣyate ||6-9||
Verse 10
யோகீ யுஞ்ஜீத ஸததமாத்மாநம் ரஹஸி ஸ்திதஃ | ஏகாகீ யதசித்தாத்மா நிராஶீரபரிக்ரஹஃ ||௬-௧௦||
yogī yuñjīta satatamātmānaṃ rahasi sthitaḥ . ekākī yatacittātmā nirāśīraparigrahaḥ ||6-10||
Verse 11
ஶுசௌ தேஶே ப்ரதிஷ்டாப்ய ஸ்திரமாஸநமாத்மநஃ | நாத்யுச்ச்ரிதம் நாதிநீசம் சைலாஜிநகுஶோத்தரம் ||௬-௧௧||
śucau deśe pratiṣṭhāpya sthiramāsanamātmanaḥ . nātyucchritaṃ nātinīcaṃ cailājinakuśottaram ||6-11||
Verse 12
தத்ரைகாக்ரம் மநஃ க்ரு'த்வா யதசித்தேந்த்ரியக்ரியஃ | உபவிஶ்யாஸநே யுஞ்ஜ்யாத்யோகமாத்மவிஶுத்தயே ||௬-௧௨||
tatraikāgraṃ manaḥ kṛtvā yatacittendriyakriyaḥ . upaviśyāsane yuñjyādyogamātmaviśuddhaye ||6-12||
Verse 13
ஸமம் காயஶிரோக்ரீவம் தாரயந்நசலம் ஸ்திரஃ | ஸம்ப்ரேக்ஷ்ய நாஸிகாக்ரம் ஸ்வம் திஶஶ்சாநவலோகயந் ||௬-௧௩||
samaṃ kāyaśirogrīvaṃ dhārayannacalaṃ sthiraḥ . samprekṣya nāsikāgraṃ svaṃ diśaścānavalokayan ||6-13||
Verse 14
ப்ரஶாந்தாத்மா விகதபீர்ப்ரஹ்மசாரிவ்ரதே ஸ்திதஃ | மநஃ ஸம்யம்ய மச்சித்தோ யுக்த ஆஸீத மத்பரஃ ||௬-௧௪||
praśāntātmā vigatabhīrbrahmacārivrate sthitaḥ . manaḥ saṃyamya maccitto yukta āsīta matparaḥ ||6-14||
Verse 15
யுஞ்ஜந்நேவம் ஸதாத்மாநம் யோகீ நியதமாநஸஃ | ஶாந்திம் நிர்வாணபரமாம் மத்ஸம்ஸ்தாமதிகச்சதி ||௬-௧௫||
yuñjannevaṃ sadātmānaṃ yogī niyatamānasaḥ . śāntiṃ nirvāṇaparamāṃ matsaṃsthāmadhigacchati ||6-15||
Verse 16
நாத்யஶ்நதஸ்து யோகோऽஸ்தி ந சைகாந்தமநஶ்நதஃ | ந சாதிஸ்வப்நஶீலஸ்ய ஜாக்ரதோ நைவ சார்ஜுந ||௬-௧௬||
nātyaśnatastu yogo.asti na caikāntamanaśnataḥ . na cātisvapnaśīlasya jāgrato naiva cārjuna ||6-16||
Verse 17
யுக்தாஹாரவிஹாரஸ்ய யுக்தசேஷ்டஸ்ய கர்மஸு | யுக்தஸ்வப்நாவபோதஸ்ய யோகோ பவதி துஃகஹா ||௬-௧௭||
yuktāhāravihārasya yuktaceṣṭasya karmasu . yuktasvapnāvabodhasya yogo bhavati duḥkhahā ||6-17||
Verse 18
யதா விநியதம் சித்தமாத்மந்யேவாவதிஷ்டதே | நிஃஸ்ப்ரு'ஹஃ ஸர்வகாமேப்யோ யுக்த இத்யுச்யதே ததா ||௬-௧௮||
yadā viniyataṃ cittamātmanyevāvatiṣṭhate . niḥspṛhaḥ sarvakāmebhyo yukta ityucyate tadā ||6-18||
Verse 19
யதா தீபோ நிவாதஸ்தோ நேங்கதே ஸோபமா ஸ்ம்ரு'தா | யோகிநோ யதசித்தஸ்ய யுஞ்ஜதோ யோகமாத்மநஃ ||௬-௧௯||
yathā dīpo nivātastho neṅgate sopamā smṛtā . yogino yatacittasya yuñjato yogamātmanaḥ ||6-19||
Verse 20
யத்ரோபரமதே சித்தம் நிருத்தம் யோகஸேவயா | யத்ர சைவாத்மநாத்மாநம் பஶ்யந்நாத்மநி துஷ்யதி ||௬-௨௦||
yatroparamate cittaṃ niruddhaṃ yogasevayā . yatra caivātmanātmānaṃ paśyannātmani tuṣyati ||6-20||
Verse 21
ஸுகமாத்யந்திகம் யத்தத் புத்திக்ராஹ்யமதீந்த்ரியம் | வேத்தி யத்ர ந சைவாயம் ஸ்திதஶ்சலதி தத்த்வதஃ ||௬-௨௧||
sukhamātyantikaṃ yattad buddhigrāhyamatīndriyam . vetti yatra na caivāyaṃ sthitaścalati tattvataḥ ||6-21||
Verse 22
யம் லப்த்வா சாபரம் லாபம் மந்யதே நாதிகம் ததஃ | யஸ்மிந்ஸ்திதோ ந துஃகேந குருணாபி விசால்யதே ||௬-௨௨||
yaṃ labdhvā cāparaṃ lābhaṃ manyate nādhikaṃ tataḥ . yasminsthito na duḥkhena guruṇāpi vicālyate ||6-22||
Verse 23
தம் வித்யாத் துஃகஸம்யோகவியோகம் யோகஸம்ஜ்ஞிதம் | ஸ நிஶ்சயேந யோக்தவ்யோ யோகோऽநிர்விண்ணசேதஸா ||௬-௨௩||
taṃ vidyād duḥkhasaṃyogaviyogaṃ yogasaṃjñitam . sa niścayena yoktavyo yogo.anirviṇṇacetasā ||6-23||
Verse 24
ஸங்கல்பப்ரபவாந்காமாம்ஸ்த்யக்த்வா ஸர்வாநஶேஷதஃ | மநஸைவேந்த்ரியக்ராமம் விநியம்ய ஸமந்ததஃ ||௬-௨௪||
saṅkalpaprabhavānkāmāṃstyaktvā sarvānaśeṣataḥ . manasaivendriyagrāmaṃ viniyamya samantataḥ ||6-24||
Verse 25
ஶநைஃ ஶநைருபரமேத் புத்த்யா த்ரு'திக்ரு'ஹீதயா | ஆத்மஸம்ஸ்தம் மநஃ க்ரு'த்வா ந கிஞ்சிதபி சிந்தயேத் ||௬-௨௫||
śanaiḥ śanairuparamed buddhyā dhṛtigṛhītayā . ātmasaṃsthaṃ manaḥ kṛtvā na kiñcidapi cintayet ||6-25||
Verse 26
யதோ யதோ நிஶ்சரதி மநஶ்சஞ்சலமஸ்திரம் | ததஸ்ததோ நியம்யைததாத்மந்யேவ வஶம் நயேத் ||௬-௨௬||
yato yato niścarati manaścañcalamasthiram . tatastato niyamyaitadātmanyeva vaśaṃ nayet ||6-26||
Verse 27
ப்ரஶாந்தமநஸம் ஹ்யேநம் யோகிநம் ஸுகமுத்தமம் | உபைதி ஶாந்தரஜஸம் ப்ரஹ்மபூதமகல்மஷம் ||௬-௨௭||
praśāntamanasaṃ hyenaṃ yoginaṃ sukhamuttamam . upaiti śāntarajasaṃ brahmabhūtamakalmaṣam ||6-27||
Verse 28
யுஞ்ஜந்நேவம் ஸதாத்மாநம் யோகீ விகதகல்மஷஃ | ஸுகேந ப்ரஹ்மஸம்ஸ்பர்ஶமத்யந்தம் ஸுகமஶ்நுதே ||௬-௨௮||
yuñjannevaṃ sadātmānaṃ yogī vigatakalmaṣaḥ . sukhena brahmasaṃsparśamatyantaṃ sukhamaśnute ||6-28||
Verse 29
ஸர்வபூதஸ்தமாத்மாநம் ஸர்வபூதாநி சாத்மநி | ஈக்ஷதே யோகயுக்தாத்மா ஸர்வத்ர ஸமதர்ஶநஃ ||௬-௨௯||
sarvabhūtasthamātmānaṃ sarvabhūtāni cātmani . īkṣate yogayuktātmā sarvatra samadarśanaḥ ||6-29||
Verse 30
யோ மாம் பஶ்யதி ஸர்வத்ர ஸர்வம் ச மயி பஶ்யதி | தஸ்யாஹம் ந ப்ரணஶ்யாமி ஸ ச மே ந ப்ரணஶ்யதி ||௬-௩௦||
yo māṃ paśyati sarvatra sarvaṃ ca mayi paśyati . tasyāhaṃ na praṇaśyāmi sa ca me na praṇaśyati ||6-30||
Verse 31
ஸர்வபூதஸ்திதம் யோ மாம் பஜத்யேகத்வமாஸ்திதஃ | ஸர்வதா வர்தமாநோऽபி ஸ யோகீ மயி வர்ததே ||௬-௩௧||
sarvabhūtasthitaṃ yo māṃ bhajatyekatvamāsthitaḥ . sarvathā vartamāno.api sa yogī mayi vartate ||6-31||
Verse 32
ஆத்மௌபம்யேந ஸர்வத்ர ஸமம் பஶ்யதி யோऽர்ஜுந | ஸுகம் வா யதி வா துஃகம் ஸ யோகீ பரமோ மதஃ ||௬-௩௨||
ātmaupamyena sarvatra samaṃ paśyati yo.arjuna . sukhaṃ vā yadi vā duḥkhaṃ sa yogī paramo mataḥ ||6-32||
Verse 33
அர்ஜுந உவாச | யோऽயம் யோகஸ்த்வயா ப்ரோக்தஃ ஸாம்யேந மதுஸூதந | ஏதஸ்யாஹம் ந பஶ்யாமி சஞ்சலத்வாத்ஸ்திதிம் ஸ்திராம் ||௬-௩௩||
arjuna uvāca . yo.ayaṃ yogastvayā proktaḥ sāmyena madhusūdana . etasyāhaṃ na paśyāmi cañcalatvātsthitiṃ sthirām ||6-33||
Verse 34
சஞ்சலம் ஹி மநஃ க்ரு'ஷ்ண ப்ரமாதி பலவத் த்ரு'டம் | தஸ்யாஹம் நிக்ரஹம் மந்யே வாயோரிவ ஸுதுஷ்கரம் ||௬-௩௪||
cañcalaṃ hi manaḥ kṛṣṇa pramāthi balavad dṛḍham . tasyāhaṃ nigrahaṃ manye vāyoriva suduṣkaram ||6-34||
Verse 35
ஶ்ரீபகவாநுவாச | அஸம்ஶயம் மஹாபாஹோ மநோ துர்நிக்ரஹம் சலம் | அப்யாஸேந து கௌந்தேய வைராக்யேண ச க்ரு'ஹ்யதே ||௬-௩௫||
śrībhagavānuvāca . asaṃśayaṃ mahābāho mano durnigrahaṃ calam . abhyāsena tu kaunteya vairāgyeṇa ca gṛhyate ||6-35||
Verse 36
அஸம்யதாத்மநா யோகோ துஷ்ப்ராப இதி மே மதிஃ | வஶ்யாத்மநா து யததா ஶக்யோऽவாப்துமுபாயதஃ ||௬-௩௬||
asaṃyatātmanā yogo duṣprāpa iti me matiḥ . vaśyātmanā tu yatatā śakyo.avāptumupāyataḥ ||6-36||
Verse 37
அர்ஜுந உவாச | அயதிஃ ஶ்ரத்தயோபேதோ யோகாச்சலிதமாநஸஃ | அப்ராப்ய யோகஸம்ஸித்திம் காம் கதிம் க்ரு'ஷ்ண கச்சதி ||௬-௩௭||
arjuna uvāca . ayatiḥ śraddhayopeto yogāccalitamānasaḥ . aprāpya yogasaṃsiddhiṃ kāṃ gatiṃ kṛṣṇa gacchati ||6-37||
Verse 38
கச்சிந்நோபயவிப்ரஷ்டஶ்சிந்நாப்ரமிவ நஶ்யதி | அப்ரதிஷ்டோ மஹாபாஹோ விமூடோ ப்ரஹ்மணஃ பதி ||௬-௩௮||
kaccinnobhayavibhraṣṭaśchinnābhramiva naśyati . apratiṣṭho mahābāho vimūḍho brahmaṇaḥ pathi ||6-38||
Verse 39
ஏதந்மே ஸம்ஶயம் க்ரு'ஷ்ண சேத்துமர்ஹஸ்யஶேஷதஃ | த்வதந்யஃ ஸம்ஶயஸ்யாஸ்ய சேத்தா ந ஹ்யுபபத்யதே ||௬-௩௯||
etanme saṃśayaṃ kṛṣṇa chettumarhasyaśeṣataḥ . tvadanyaḥ saṃśayasyāsya chettā na hyupapadyate ||6-39||
Verse 40
ஶ்ரீபகவாநுவாச | பார்த நைவேஹ நாமுத்ர விநாஶஸ்தஸ்ய வித்யதே | ந ஹி கல்யாணக்ரு'த்கஶ்சித் துர்கதிம் தாத கச்சதி ||௬-௪௦||
śrībhagavānuvāca . pārtha naiveha nāmutra vināśastasya vidyate . na hi kalyāṇakṛtkaścid durgatiṃ tāta gacchati ||6-40||
Verse 41
ப்ராப்ய புண்யக்ரு'தாம் லோகாநுஷித்வா ஶாஶ்வதீஃ ஸமாஃ | ஶுசீநாம் ஶ்ரீமதாம் கேஹே யோகப்ரஷ்டோऽபிஜாயதே ||௬-௪௧||
prāpya puṇyakṛtāṃ lokānuṣitvā śāśvatīḥ samāḥ . śucīnāṃ śrīmatāṃ gehe yogabhraṣṭo.abhijāyate ||6-41||
Verse 42
அதவா யோகிநாமேவ குலே பவதி தீமதாம் | ஏதத்தி துர்லபதரம் லோகே ஜந்ம யதீத்ரு'ஶம் ||௬-௪௨||
athavā yogināmeva kule bhavati dhīmatām . etaddhi durlabhataraṃ loke janma yadīdṛśam ||6-42||
Verse 43
தத்ர தம் புத்திஸம்யோகம் லபதே பௌர்வதேஹிகம் | யததே ச ததோ பூயஃ ஸம்ஸித்தௌ குருநந்தந ||௬-௪௩||
tatra taṃ buddhisaṃyogaṃ labhate paurvadehikam . yatate ca tato bhūyaḥ saṃsiddhau kurunandana ||6-43||
Verse 44
பூர்வாப்யாஸேந தேநைவ ஹ்ரியதே ஹ்யவஶோऽபி ஸஃ | ஜிஜ்ஞாஸுரபி யோகஸ்ய ஶப்தப்ரஹ்மாதிவர்ததே ||௬-௪௪||
pūrvābhyāsena tenaiva hriyate hyavaśo.api saḥ . jijñāsurapi yogasya śabdabrahmātivartate ||6-44||
Verse 45
ப்ரயத்நாத்யதமாநஸ்து யோகீ ஸம்ஶுத்தகில்பிஷஃ | அநேகஜந்மஸம்ஸித்தஸ்ததோ யாதி பராம் கதிம் ||௬-௪௫||
prayatnādyatamānastu yogī saṃśuddhakilbiṣaḥ . anekajanmasaṃsiddhastato yāti parāṃ gatim ||6-45||
Verse 46
தபஸ்விப்யோऽதிகோ யோகீ ஜ்ஞாநிப்யோऽபி மதோऽதிகஃ | கர்மிப்யஶ்சாதிகோ யோகீ தஸ்மாத்யோகீ பவார்ஜுந ||௬-௪௬||
tapasvibhyo.adhiko yogī jñānibhyo.api mato.adhikaḥ . karmibhyaścādhiko yogī tasmādyogī bhavārjuna ||6-46||
Verse 47
யோகிநாமபி ஸர்வேஷாம் மத்கதேநாந்தராத்மநா | ஶ்ரத்தாவாந்பஜதே யோ மாம் ஸ மே யுக்ததமோ மதஃ ||௬-௪௭||
yogināmapi sarveṣāṃ madgatenāntarātmanā . śraddhāvānbhajate yo māṃ sa me yuktatamo mataḥ ||6-47||
Verse 48
ௐ தத்ஸதிதி ஶ்ரீமத்பகவத்கீதாஸூபநிஷத்ஸு ப்ரஹ்மவித்யாயாம் யோகஶாஸ்த்ரே ஶ்ரீக்ரு'ஷ்ணார்ஜுநஸம்வாதே ஆத்மஸம்யமயோகோ நாம ஷஷ்டோऽத்யாயஃ ||௬||
OM tatsaditi śrīmadbhagavadgītāsūpaniṣatsu brahmavidyāyāṃ yogaśāstre śrīkṛṣṇārjunasaṃvāde ātmasaṃyamayogo nāma ṣaṣṭho.adhyāyaḥ ||6-48||