അദ്ധ്യായം 18
Verse 1
അര്ജുന ഉവാച | സംന്യാസസ്യ മഹാബാഹോ തത്ത്വമിച്ഛാമി വേദിതുമ് | ത്യാഗസ്യ ച ഹൃഷീകേശ പൃഥക്കേശിനിഷൂദന ||൧൮-൧||
arjuna uvāca . saṃnyāsasya mahābāho tattvamicchāmi veditum . tyāgasya ca hṛṣīkeśa pṛthakkeśiniṣūdana ||18-1||
Verse 2
ശ്രീഭഗവാനുവാച | കാമ്യാനാം കര്മണാം ന്യാസം സംന്യാസം കവയോ വിദുഃ | സര്വകര്മഫലത്യാഗം പ്രാഹുസ്ത്യാഗം വിചക്ഷണാഃ ||൧൮-൨||
śrībhagavānuvāca . kāmyānāṃ karmaṇāṃ nyāsaṃ saṃnyāsaṃ kavayo viduḥ . sarvakarmaphalatyāgaṃ prāhustyāgaṃ vicakṣaṇāḥ ||18-2||
Verse 3
ത്യാജ്യം ദോഷവദിത്യേകേ കര്മ പ്രാഹുര്മനീഷിണഃ | യജ്ഞദാനതപഃകര്മ ന ത്യാജ്യമിതി ചാപരേ ||൧൮-൩||
tyājyaṃ doṣavadityeke karma prāhurmanīṣiṇaḥ . yajñadānatapaḥkarma na tyājyamiti cāpare ||18-3||
Verse 4
നിശ്ചയം ശൃണു മേ തത്ര ത്യാഗേ ഭരതസത്തമ | ത്യാഗോ ഹി പുരുഷവ്യാഘ്ര ത്രിവിധഃ സമ്പ്രകീര്തിതഃ ||൧൮-൪||
niścayaṃ śṛṇu me tatra tyāge bharatasattama . tyāgo hi puruṣavyāghra trividhaḥ samprakīrtitaḥ ||18-4||
Verse 5
യജ്ഞദാനതപഃകര്മ ന ത്യാജ്യം കാര്യമേവ തത് | യജ്ഞോ ദാനം തപശ്ചൈവ പാവനാനി മനീഷിണാമ് ||൧൮-൫||
yajñadānatapaḥkarma na tyājyaṃ kāryameva tat . yajño dānaṃ tapaścaiva pāvanāni manīṣiṇām ||18-5||
Verse 6
ഏതാന്യപി തു കര്മാണി സങ്ഗം ത്യക്ത്വാ ഫലാനി ച | കര്തവ്യാനീതി മേ പാര്ഥ നിശ്ചിതം മതമുത്തമമ് ||൧൮-൬||
etānyapi tu karmāṇi saṅgaṃ tyaktvā phalāni ca . kartavyānīti me pārtha niścitaṃ matamuttamam ||18-6||
Verse 7
നിയതസ്യ തു സംന്യാസഃ കര്മണോ നോപപദ്യതേ | മോഹാത്തസ്യ പരിത്യാഗസ്താമസഃ പരികീര്തിതഃ ||൧൮-൭||
niyatasya tu saṃnyāsaḥ karmaṇo nopapadyate . mohāttasya parityāgastāmasaḥ parikīrtitaḥ ||18-7||
Verse 8
ദുഃഖമിത്യേവ യത്കര്മ കായക്ലേശഭയാത്ത്യജേത് | സ കൃത്വാ രാജസം ത്യാഗം നൈവ ത്യാഗഫലം ലഭേത് ||൧൮-൮||
duḥkhamityeva yatkarma kāyakleśabhayāttyajet . sa kṛtvā rājasaṃ tyāgaṃ naiva tyāgaphalaṃ labhet ||18-8||
Verse 9
കാര്യമിത്യേവ യത്കര്മ നിയതം ക്രിയതേഽര്ജുന | സങ്ഗം ത്യക്ത്വാ ഫലം ചൈവ സ ത്യാഗഃ സാത്ത്വികോ മതഃ ||൧൮-൯||
kāryamityeva yatkarma niyataṃ kriyate.arjuna . saṅgaṃ tyaktvā phalaṃ caiva sa tyāgaḥ sāttviko mataḥ ||18-9||
Verse 10
ന ദ്വേഷ്ട്യകുശലം കര്മ കുശലേ നാനുഷജ്ജതേ | ത്യാഗീ സത്ത്വസമാവിഷ്ടോ മേധാവീ ഛിന്നസംശയഃ ||൧൮-൧൦||
na dveṣṭyakuśalaṃ karma kuśale nānuṣajjate . tyāgī sattvasamāviṣṭo medhāvī chinnasaṃśayaḥ ||18-10||
Verse 11
ന ഹി ദേഹഭൃതാ ശക്യം ത്യക്തും കര്മാണ്യശേഷതഃ | യസ്തു കര്മഫലത്യാഗീ സ ത്യാഗീത്യഭിധീയതേ ||൧൮-൧൧||
na hi dehabhṛtā śakyaṃ tyaktuṃ karmāṇyaśeṣataḥ . yastu karmaphalatyāgī sa tyāgītyabhidhīyate ||18-11||
Verse 12
അനിഷ്ടമിഷ്ടം മിശ്രം ച ത്രിവിധം കര്മണഃ ഫലമ് | ഭവത്യത്യാഗിനാം പ്രേത്യ ന തു സംന്യാസിനാം ക്വചിത് ||൧൮-൧൨||
aniṣṭamiṣṭaṃ miśraṃ ca trividhaṃ karmaṇaḥ phalam . bhavatyatyāgināṃ pretya na tu saṃnyāsināṃ kvacit ||18-12||
Verse 13
പഞ്ചൈതാനി മഹാബാഹോ കാരണാനി നിബോധ മേ | സാങ്ഖ്യേ കൃതാന്തേ പ്രോക്താനി സിദ്ധയേ സര്വകര്മണാമ് ||൧൮-൧൩||
pañcaitāni mahābāho kāraṇāni nibodha me . sāṅkhye kṛtānte proktāni siddhaye sarvakarmaṇām ||18-13||
Verse 14
അധിഷ്ഠാനം തഥാ കര്താ കരണം ച പൃഥഗ്വിധമ് | വിവിധാശ്ച പൃഥക്ചേഷ്ടാ ദൈവം ചൈവാത്ര പഞ്ചമമ് ||൧൮-൧൪||
adhiṣṭhānaṃ tathā kartā karaṇaṃ ca pṛthagvidham . vividhāśca pṛthakceṣṭā daivaṃ caivātra pañcamam ||18-14||
Verse 15
ശരീരവാങ്മനോഭിര്യത്കര്മ പ്രാരഭതേ നരഃ | ന്യായ്യം വാ വിപരീതം വാ പഞ്ചൈതേ തസ്യ ഹേതവഃ ||൧൮-൧൫||
śarīravāṅmanobhiryatkarma prārabhate naraḥ . nyāyyaṃ vā viparītaṃ vā pañcaite tasya hetavaḥ ||18-15||
Verse 16
തത്രൈവം സതി കര്താരമാത്മാനം കേവലം തു യഃ | പശ്യത്യകൃതബുദ്ധിത്വാന്ന സ പശ്യതി ദുര്മതിഃ ||൧൮-൧൬||
tatraivaṃ sati kartāramātmānaṃ kevalaṃ tu yaḥ . paśyatyakṛtabuddhitvānna sa paśyati durmatiḥ ||18-16||
Verse 17
യസ്യ നാഹംകൃതോ ഭാവോ ബുദ്ധിര്യസ്യ ന ലിപ്യതേ | ഹത്വാഽപി സ ഇമാഁല്ലോകാന്ന ഹന്തി ന നിബധ്യതേ ||൧൮-൧൭||
yasya nāhaṃkṛto bhāvo buddhiryasya na lipyate . hatvā.api sa imā.Nllokānna hanti na nibadhyate ||18-17||
Verse 18
ജ്ഞാനം ജ്ഞേയം പരിജ്ഞാതാ ത്രിവിധാ കര്മചോദനാ | കരണം കര്മ കര്തേതി ത്രിവിധഃ കര്മസംഗ്രഹഃ ||൧൮-൧൮||
jñānaṃ jñeyaṃ parijñātā trividhā karmacodanā . karaṇaṃ karma karteti trividhaḥ karmasaṃgrahaḥ ||18-18||
Verse 19
ജ്ഞാനം കര്മ ച കര്താച ത്രിധൈവ ഗുണഭേദതഃ | പ്രോച്യതേ ഗുണസങ്ഖ്യാനേ യഥാവച്ഛൃണു താന്യപി ||൧൮-൧൯||
jñānaṃ karma ca kartāca tridhaiva guṇabhedataḥ . procyate guṇasaṅkhyāne yathāvacchṛṇu tānyapi ||18-19||
Verse 20
സര്വഭൂതേഷു യേനൈകം ഭാവമവ്യയമീക്ഷതേ | അവിഭക്തം വിഭക്തേഷു തജ്ജ്ഞാനം വിദ്ധി സാത്ത്വികമ് ||൧൮-൨൦||
sarvabhūteṣu yenaikaṃ bhāvamavyayamīkṣate . avibhaktaṃ vibhakteṣu tajjñānaṃ viddhi sāttvikam ||18-20||
Verse 21
പൃഥക്ത്വേന തു യജ്ജ്ഞാനം നാനാഭാവാന്പൃഥഗ്വിധാന് | വേത്തി സര്വേഷു ഭൂതേഷു തജ്ജ്ഞാനം വിദ്ധി രാജസമ് ||൧൮-൨൧||
pṛthaktvena tu yajjñānaṃ nānābhāvānpṛthagvidhān . vetti sarveṣu bhūteṣu tajjñānaṃ viddhi rājasam ||18-21||
Verse 22
യത്തു കൃത്സ്നവദേകസ്മിന്കാര്യേ സക്തമഹൈതുകമ് | അതത്ത്വാര്ഥവദല്പം ച തത്താമസമുദാഹൃതമ് ||൧൮-൨൨||
yattu kṛtsnavadekasminkārye saktamahaitukam . atattvārthavadalpaṃ ca tattāmasamudāhṛtam ||18-22||
Verse 23
നിയതം സങ്ഗരഹിതമരാഗദ്വേഷതഃ കൃതമ് | അഫലപ്രേപ്സുനാ കര്മ യത്തത്സാത്ത്വികമുച്യതേ ||൧൮-൨൩||
niyataṃ saṅgarahitamarāgadveṣataḥ kṛtam . aphalaprepsunā karma yattatsāttvikamucyate ||18-23||
Verse 24
യത്തു കാമേപ്സുനാ കര്മ സാഹംകാരേണ വാ പുനഃ | ക്രിയതേ ബഹുലായാസം തദ്രാജസമുദാഹൃതമ് ||൧൮-൨൪||
yattu kāmepsunā karma sāhaṃkāreṇa vā punaḥ . kriyate bahulāyāsaṃ tadrājasamudāhṛtam ||18-24||
Verse 25
അനുബന്ധം ക്ഷയം ഹിംസാമനപേക്ഷ്യ ച പൌരുഷമ് | മോഹാദാരഭ്യതേ കര്മ യത്തത്താമസമുച്യതേ ||൧൮-൨൫||
anubandhaṃ kṣayaṃ hiṃsāmanapekṣya ca pauruṣam . mohādārabhyate karma yattattāmasamucyate ||18-25||
Verse 26
മുക്തസങ്ഗോഽനഹംവാദീ ധൃത്യുത്സാഹസമന്വിതഃ | സിദ്ധ്യസിദ്ധ്യോര്നിര്വികാരഃ കര്താ സാത്ത്വിക ഉച്യതേ ||൧൮-൨൬||
muktasaṅgo.anahaṃvādī dhṛtyutsāhasamanvitaḥ . siddhyasiddhyornirvikāraḥ kartā sāttvika ucyate ||18-26||
Verse 27
രാഗീ കര്മഫലപ്രേപ്സുര്ലുബ്ധോ ഹിംസാത്മകോഽശുചിഃ | ഹര്ഷശോകാന്വിതഃ കര്താ രാജസഃ പരികീര്തിതഃ ||൧൮-൨൭||
rāgī karmaphalaprepsurlubdho hiṃsātmako.aśuciḥ . harṣaśokānvitaḥ kartā rājasaḥ parikīrtitaḥ ||18-27||
Verse 28
അയുക്തഃ പ്രാകൃതഃ സ്തബ്ധഃ ശഠോ നൈഷ്കൃതികോഽലസഃ | വിഷാദീ ദീര്ഘസൂത്രീ ച കര്താ താമസ ഉച്യതേ ||൧൮-൨൮||
ayuktaḥ prākṛtaḥ stabdhaḥ śaṭho naiṣkṛtiko.alasaḥ . viṣādī dīrghasūtrī ca kartā tāmasa ucyate ||18-28||
Verse 29
ബുദ്ധേര്ഭേദം ധൃതേശ്ചൈവ ഗുണതസ്ത്രിവിധം ശൃണു | പ്രോച്യമാനമശേഷേണ പൃഥക്ത്വേന ധനഞ്ജയ ||൧൮-൨൯||
buddherbhedaṃ dhṛteścaiva guṇatastrividhaṃ śṛṇu . procyamānamaśeṣeṇa pṛthaktvena dhanañjaya ||18-29||
Verse 30
പ്രവൃത്തിം ച നിവൃത്തിം ച കാര്യാകാര്യേ ഭയാഭയേ | ബന്ധം മോക്ഷം ച യാ വേത്തി ബുദ്ധിഃ സാ പാര്ഥ സാത്ത്വികീ ||൧൮-൩൦||
pravṛttiṃ ca nivṛttiṃ ca kāryākārye bhayābhaye . bandhaṃ mokṣaṃ ca yā vetti buddhiḥ sā pārtha sāttvikī ||18-30||
Verse 31
യയാ ധര്മമധര്മം ച കാര്യം ചാകാര്യമേവ ച | അയഥാവത്പ്രജാനാതി ബുദ്ധിഃ സാ പാര്ഥ രാജസീ ||൧൮-൩൧||
yayā dharmamadharmaṃ ca kāryaṃ cākāryameva ca . ayathāvatprajānāti buddhiḥ sā pārtha rājasī ||18-31||
Verse 32
അധര്മം ധര്മമിതി യാ മന്യതേ തമസാവൃതാ | സര്വാര്ഥാന്വിപരീതാംശ്ച ബുദ്ധിഃ സാ പാര്ഥ താമസീ ||൧൮-൩൨||
adharmaṃ dharmamiti yā manyate tamasāvṛtā . sarvārthānviparītāṃśca buddhiḥ sā pārtha tāmasī ||18-32||
Verse 33
ധൃത്യാ യയാ ധാരയതേ മനഃപ്രാണേന്ദ്രിയക്രിയാഃ | യോഗേനാവ്യഭിചാരിണ്യാ ധൃതിഃ സാ പാര്ഥ സാത്ത്വികീ ||൧൮-൩൩||
dhṛtyā yayā dhārayate manaḥprāṇendriyakriyāḥ . yogenāvyabhicāriṇyā dhṛtiḥ sā pārtha sāttvikī ||18-33||
Verse 34
യയാ തു ധര്മകാമാര്ഥാന്ധൃത്യാ ധാരയതേഽര്ജുന | പ്രസങ്ഗേന ഫലാകാങ്ക്ഷീ ധൃതിഃ സാ പാര്ഥ രാജസീ ||൧൮-൩൪||
yayā tu dharmakāmārthāndhṛtyā dhārayate.arjuna . prasaṅgena phalākāṅkṣī dhṛtiḥ sā pārtha rājasī ||18-34||
Verse 35
യയാ സ്വപ്നം ഭയം ശോകം വിഷാദം മദമേവ ച | ന വിമുഞ്ചതി ദുര്മേധാ ധൃതിഃ സാ പാര്ഥ താമസീ ||൧൮-൩൫||
yayā svapnaṃ bhayaṃ śokaṃ viṣādaṃ madameva ca . na vimuñcati durmedhā dhṛtiḥ sā pārtha tāmasī ||18-35||
Verse 36
സുഖം ത്വിദാനീം ത്രിവിധം ശൃണു മേ ഭരതര്ഷഭ | അഭ്യാസാദ്രമതേ യത്ര ദുഃഖാന്തം ച നിഗച്ഛതി ||൧൮-൩൬||
sukhaṃ tvidānīṃ trividhaṃ śṛṇu me bharatarṣabha . abhyāsādramate yatra duḥkhāntaṃ ca nigacchati ||18-36||
Verse 37
യത്തദഗ്രേ വിഷമിവ പരിണാമേഽമൃതോപമമ് | തത്സുഖം സാത്ത്വികം പ്രോക്തമാത്മബുദ്ധിപ്രസാദജമ് ||൧൮-൩൭||
yattadagre viṣamiva pariṇāme.amṛtopamam . tatsukhaṃ sāttvikaṃ proktamātmabuddhiprasādajam ||18-37||
Verse 38
വിഷയേന്ദ്രിയസംയോഗാദ്യത്തദഗ്രേഽമൃതോപമമ് | പരിണാമേ വിഷമിവ തത്സുഖം രാജസം സ്മൃതമ് ||൧൮-൩൮||
viṣayendriyasaṃyogādyattadagre.amṛtopamam . pariṇāme viṣamiva tatsukhaṃ rājasaṃ smṛtam ||18-38||
Verse 39
യദഗ്രേ ചാനുബന്ധേ ച സുഖം മോഹനമാത്മനഃ | നിദ്രാലസ്യപ്രമാദോത്ഥം തത്താമസമുദാഹൃതമ് ||൧൮-൩൯||
yadagre cānubandhe ca sukhaṃ mohanamātmanaḥ . nidrālasyapramādotthaṃ tattāmasamudāhṛtam ||18-39||
Verse 40
ന തദസ്തി പൃഥിവ്യാം വാ ദിവി ദേവേഷു വാ പുനഃ | സത്ത്വം പ്രകൃതിജൈര്മുക്തം യദേഭിഃ സ്യാത്ത്രിഭിര്ഗുണൈഃ ||൧൮-൪൦||
na tadasti pṛthivyāṃ vā divi deveṣu vā punaḥ . sattvaṃ prakṛtijairmuktaṃ yadebhiḥ syāttribhirguṇaiḥ ||18-40||
Verse 41
ബ്രാഹ്മണക്ഷത്രിയവിശാം ശൂദ്രാണാം ച പരന്തപ | കര്മാണി പ്രവിഭക്താനി സ്വഭാവപ്രഭവൈര്ഗുണൈഃ ||൧൮-൪൧||
brāhmaṇakṣatriyaviśāṃ śūdrāṇāṃ ca parantapa . karmāṇi pravibhaktāni svabhāvaprabhavairguṇaiḥ ||18-41||
Verse 42
ശമോ ദമസ്തപഃ ശൌചം ക്ഷാന്തിരാര്ജവമേവ ച | ജ്ഞാനം വിജ്ഞാനമാസ്തിക്യം ബ്രഹ്മകര്മ സ്വഭാവജമ് ||൧൮-൪൨||
śamo damastapaḥ śaucaṃ kṣāntirārjavameva ca . jñānaṃ vijñānamāstikyaṃ brahmakarma svabhāvajam ||18-42||
Verse 43
ശൌര്യം തേജോ ധൃതിര്ദാക്ഷ്യം യുദ്ധേ ചാപ്യപലായനമ് | ദാനമീശ്വരഭാവശ്ച ക്ഷാത്രം കര്മ സ്വഭാവജമ് ||൧൮-൪൩||
śauryaṃ tejo dhṛtirdākṣyaṃ yuddhe cāpyapalāyanam . dānamīśvarabhāvaśca kṣātraṃ karma svabhāvajam ||18-43||
Verse 44
കൃഷിഗൌരക്ഷ്യവാണിജ്യം വൈശ്യകര്മ സ്വഭാവജമ് | പരിചര്യാത്മകം കര്മ ശൂദ്രസ്യാപി സ്വഭാവജമ് ||൧൮-൪൪||
kṛṣigaurakṣyavāṇijyaṃ vaiśyakarma svabhāvajam . paricaryātmakaṃ karma śūdrasyāpi svabhāvajam ||18-44||
Verse 45
സ്വേ സ്വേ കര്മണ്യഭിരതഃ സംസിദ്ധിം ലഭതേ നരഃ | സ്വകര്മനിരതഃ സിദ്ധിം യഥാ വിന്ദതി തച്ഛൃണു ||൧൮-൪൫||
sve sve karmaṇyabhirataḥ saṃsiddhiṃ labhate naraḥ . svakarmanirataḥ siddhiṃ yathā vindati tacchṛṇu ||18-45||
Verse 46
യതഃ പ്രവൃത്തിര്ഭൂതാനാം യേന സര്വമിദം തതമ് | സ്വകര്മണാ തമഭ്യര്ച്യ സിദ്ധിം വിന്ദതി മാനവഃ ||൧൮-൪൬||
yataḥ pravṛttirbhūtānāṃ yena sarvamidaṃ tatam . svakarmaṇā tamabhyarcya siddhiṃ vindati mānavaḥ ||18-46||
Verse 47
ശ്രേയാന്സ്വധര്മോ വിഗുണഃ പരധര്മാത്സ്വനുഷ്ഠിതാത് | സ്വഭാവനിയതം കര്മ കുര്വന്നാപ്നോതി കില്ബിഷമ് ||൧൮-൪൭||
śreyānsvadharmo viguṇaḥ paradharmātsvanuṣṭhitāt . svabhāvaniyataṃ karma kurvannāpnoti kilbiṣam ||18-47||
Verse 48
സഹജം കര്മ കൌന്തേയ സദോഷമപി ന ത്യജേത് | സര്വാരമ്ഭാ ഹി ദോഷേണ ധൂമേനാഗ്നിരിവാവൃതാഃ ||൧൮-൪൮||
sahajaṃ karma kaunteya sadoṣamapi na tyajet . sarvārambhā hi doṣeṇa dhūmenāgnirivāvṛtāḥ ||18-48||
Verse 49
അസക്തബുദ്ധിഃ സര്വത്ര ജിതാത്മാ വിഗതസ്പൃഹഃ | നൈഷ്കര്മ്യസിദ്ധിം പരമാം സംന്യാസേനാധിഗച്ഛതി ||൧൮-൪൯||
asaktabuddhiḥ sarvatra jitātmā vigataspṛhaḥ . naiṣkarmyasiddhiṃ paramāṃ saṃnyāsenādhigacchati ||18-49||
Verse 50
സിദ്ധിം പ്രാപ്തോ യഥാ ബ്രഹ്മ തഥാപ്നോതി നിബോധ മേ | സമാസേനൈവ കൌന്തേയ നിഷ്ഠാ ജ്ഞാനസ്യ യാ പരാ ||൧൮-൫൦||
siddhiṃ prāpto yathā brahma tathāpnoti nibodha me . samāsenaiva kaunteya niṣṭhā jñānasya yā parā ||18-50||
Verse 51
ബുദ്ധ്യാ വിശുദ്ധയാ യുക്തോ ധൃത്യാത്മാനം നിയമ്യ ച | ശബ്ദാദീന്വിഷയാംസ്ത്യക്ത്വാ രാഗദ്വേഷൌ വ്യുദസ്യ ച ||൧൮-൫൧||
buddhyā viśuddhayā yukto dhṛtyātmānaṃ niyamya ca . śabdādīnviṣayāṃstyaktvā rāgadveṣau vyudasya ca ||18-51||
Verse 52
വിവിക്തസേവീ ലഘ്വാശീ യതവാക്കായമാനസഃ | ധ്യാനയോഗപരോ നിത്യം വൈരാഗ്യം സമുപാശ്രിതഃ ||൧൮-൫൨||
viviktasevī laghvāśī yatavākkāyamānasaḥ . dhyānayogaparo nityaṃ vairāgyaṃ samupāśritaḥ ||18-52||
Verse 53
അഹംകാരം ബലം ദര്പം കാമം ക്രോധം പരിഗ്രഹമ് | വിമുച്യ നിര്മമഃ ശാന്തോ ബ്രഹ്മഭൂയായ കല്പതേ ||൧൮-൫൩||
ahaṃkāraṃ balaṃ darpaṃ kāmaṃ krodhaṃ parigraham . vimucya nirmamaḥ śānto brahmabhūyāya kalpate ||18-53||
Verse 54
ബ്രഹ്മഭൂതഃ പ്രസന്നാത്മാ ന ശോചതി ന കാങ്ക്ഷതി | സമഃ സര്വേഷു ഭൂതേഷു മദ്ഭക്തിം ലഭതേ പരാമ് ||൧൮-൫൪||
brahmabhūtaḥ prasannātmā na śocati na kāṅkṣati . samaḥ sarveṣu bhūteṣu madbhaktiṃ labhate parām ||18-54||
Verse 55
ഭക്ത്യാ മാമഭിജാനാതി യാവാന്യശ്ചാസ്മി തത്ത്വതഃ | തതോ മാം തത്ത്വതോ ജ്ഞാത്വാ വിശതേ തദനന്തരമ് ||൧൮-൫൫||
bhaktyā māmabhijānāti yāvānyaścāsmi tattvataḥ . tato māṃ tattvato jñātvā viśate tadanantaram ||18-55||
Verse 56
സര്വകര്മാണ്യപി സദാ കുര്വാണോ മദ്വ്യപാശ്രയഃ | മത്പ്രസാദാദവാപ്നോതി ശാശ്വതം പദമവ്യയമ് ||൧൮-൫൬||
sarvakarmāṇyapi sadā kurvāṇo madvyapāśrayaḥ . matprasādādavāpnoti śāśvataṃ padamavyayam ||18-56||
Verse 57
ചേതസാ സര്വകര്മാണി മയി സംന്യസ്യ മത്പരഃ | ബുദ്ധിയോഗമുപാശ്രിത്യ മച്ചിത്തഃ സതതം ഭവ ||൧൮-൫൭||
cetasā sarvakarmāṇi mayi saṃnyasya matparaḥ . buddhiyogamupāśritya maccittaḥ satataṃ bhava ||18-57||
Verse 58
മച്ചിത്തഃ സര്വദുര്ഗാണി മത്പ്രസാദാത്തരിഷ്യസി | അഥ ചേത്ത്വമഹംകാരാന്ന ശ്രോഷ്യസി വിനങ്ക്ഷ്യസി ||൧൮-൫൮||
maccittaḥ sarvadurgāṇi matprasādāttariṣyasi . atha cettvamahaṃkārānna śroṣyasi vinaṅkṣyasi ||18-58||
Verse 59
യദഹംകാരമാശ്രിത്യ ന യോത്സ്യ ഇതി മന്യസേ | മിഥ്യൈഷ വ്യവസായസ്തേ പ്രകൃതിസ്ത്വാം നിയോക്ഷ്യതി ||൧൮-൫൯||
yadahaṃkāramāśritya na yotsya iti manyase . mithyaiṣa vyavasāyaste prakṛtistvāṃ niyokṣyati ||18-59||
Verse 60
സ്വഭാവജേന കൌന്തേയ നിബദ്ധഃ സ്വേന കര്മണാ | കര്തും നേച്ഛസി യന്മോഹാത്കരിഷ്യസ്യവശോപി തത് ||൧൮-൬൦||
svabhāvajena kaunteya nibaddhaḥ svena karmaṇā . kartuṃ necchasi yanmohātkariṣyasyavaśopi tat ||18-60||
Verse 61
ഈശ്വരഃ സര്വഭൂതാനാം ഹൃദ്ദേശേഽര്ജുന തിഷ്ഠതി | ഭ്രാമയന്സര്വഭൂതാനി യന്ത്രാരൂഢാനി മായയാ ||൧൮-൬൧||
īśvaraḥ sarvabhūtānāṃ hṛddeśe.arjuna tiṣṭhati . bhrāmayansarvabhūtāni yantrārūḍhāni māyayā ||18-61||
Verse 62
തമേവ ശരണം ഗച്ഛ സര്വഭാവേന ഭാരത | തത്പ്രസാദാത്പരാം ശാന്തിം സ്ഥാനം പ്രാപ്സ്യസി ശാശ്വതമ് ||൧൮-൬൨||
tameva śaraṇaṃ gaccha sarvabhāvena bhārata . tatprasādātparāṃ śāntiṃ sthānaṃ prāpsyasi śāśvatam ||18-62||
Verse 63
ഇതി തേ ജ്ഞാനമാഖ്യാതം ഗുഹ്യാദ്ഗുഹ്യതരം മയാ | വിമൃശ്യൈതദശേഷേണ യഥേച്ഛസി തഥാ കുരു ||൧൮-൬൩||
iti te jñānamākhyātaṃ guhyādguhyataraṃ mayā . vimṛśyaitadaśeṣeṇa yathecchasi tathā kuru ||18-63||
Verse 64
സര്വഗുഹ്യതമം ഭൂയഃ ശൃണു മേ പരമം വചഃ | ഇഷ്ടോഽസി മേ ദൃഢമിതി തതോ വക്ഷ്യാമി തേ ഹിതമ് ||൧൮-൬൪||
sarvaguhyatamaṃ bhūyaḥ śṛṇu me paramaṃ vacaḥ . iṣṭo.asi me dṛḍhamiti tato vakṣyāmi te hitam ||18-64||
Verse 65
മന്മനാ ഭവ മദ്ഭക്തോ മദ്യാജീ മാം നമസ്കുരു | മാമേവൈഷ്യസി സത്യം തേ പ്രതിജാനേ പ്രിയോഽസി മേ ||൧൮-൬൫||
manmanā bhava madbhakto madyājī māṃ namaskuru . māmevaiṣyasi satyaṃ te pratijāne priyo.asi me ||18-65||
Verse 66
സര്വധര്മാന്പരിത്യജ്യ മാമേകം ശരണം വ്രജ | അഹം ത്വാ സര്വപാപേഭ്യോ മോക്ഷയിഷ്യാമി മാ ശുചഃ ||൧൮-൬൬||
sarvadharmānparityajya māmekaṃ śaraṇaṃ vraja . ahaṃ tvāṃ sarvapāpebhyo mokṣyayiṣyāmi mā śucaḥ ||18-66||
Verse 67
ഇദം തേ നാതപസ്കായ നാഭക്തായ കദാചന | ന ചാശുശ്രൂഷവേ വാച്യം ന ച മാം യോഽഭ്യസൂയതി ||൧൮-൬൭||
idaṃ te nātapaskāya nābhaktāya kadācana . na cāśuśrūṣave vācyaṃ na ca māṃ yo.abhyasūyati ||18-67||
Verse 68
യ ഇദം പരമം ഗുഹ്യം മദ്ഭക്തേഷ്വഭിധാസ്യതി | ഭക്തിം മയി പരാം കൃത്വാ മാമേവൈഷ്യത്യസംശയഃ ||൧൮-൬൮||
ya idaṃ paramaṃ guhyaṃ madbhakteṣvabhidhāsyati . bhaktiṃ mayi parāṃ kṛtvā māmevaiṣyatyasaṃśayaḥ ||18-68||
Verse 69
ന ച തസ്മാന്മനുഷ്യേഷു കശ്ചിന്മേ പ്രിയകൃത്തമഃ | ഭവിതാ ന ച മേ തസ്മാദന്യഃ പ്രിയതരോ ഭുവി ||൧൮-൬൯||
na ca tasmānmanuṣyeṣu kaścinme priyakṛttamaḥ . bhavitā na ca me tasmādanyaḥ priyataro bhuvi ||18-69||
Verse 70
അധ്യേഷ്യതേ ച യ ഇമം ധര്മ്യം സംവാദമാവയോഃ | ജ്ഞാനയജ്ഞേന തേനാഹമിഷ്ടഃ സ്യാമിതി മേ മതിഃ ||൧൮-൭൦||
adhyeṣyate ca ya imaṃ dharmyaṃ saṃvādamāvayoḥ . jñānayajñena tenāhamiṣṭaḥ syāmiti me matiḥ ||18-70||
Verse 71
ശ്രദ്ധാവാനനസൂയശ്ച ശൃണുയാദപി യോ നരഃ | സോഽപി മുക്തഃ ശുഭാഁല്ലോകാന്പ്രാപ്നുയാത്പുണ്യകര്മണാമ് ||൧൮-൭൧||
śraddhāvānanasūyaśca śṛṇuyādapi yo naraḥ . so.api muktaḥ śubhā.Nllokānprāpnuyātpuṇyakarmaṇām ||18-71||
Verse 72
കച്ചിദേതച്ഛ്രുതം പാര്ഥ ത്വയൈകാഗ്രേണ ചേതസാ | കച്ചിദജ്ഞാനസമ്മോഹഃ പ്രനഷ്ടസ്തേ ധനഞ്ജയ ||൧൮-൭൨||
kaccidetacchrutaṃ pārtha tvayaikāgreṇa cetasā . kaccidajñānasammohaḥ pranaṣṭaste dhanañjaya ||18-72||
Verse 73
അര്ജുന ഉവാച | നഷ്ടോ മോഹഃ സ്മൃതിര്ലബ്ധാ ത്വത്പ്രസാദാന്മയാച്യുത | സ്ഥിതോഽസ്മി ഗതസന്ദേഹഃ കരിഷ്യേ വചനം തവ ||൧൮-൭൩||
arjuna uvāca . naṣṭo mohaḥ smṛtirlabdhā tvatprasādānmayācyuta . sthito.asmi gatasandehaḥ kariṣye vacanaṃ tava ||18-73||
Verse 74
സഞ്ജയ ഉവാച | ഇത്യഹം വാസുദേവസ്യ പാര്ഥസ്യ ച മഹാത്മനഃ | സംവാദമിമമശ്രൌഷമദ്ഭുതം രോമഹര്ഷണമ് ||൧൮-൭൪||
sañjaya uvāca . ityahaṃ vāsudevasya pārthasya ca mahātmanaḥ . saṃvādamimamaśrauṣamadbhutaṃ romaharṣaṇam ||18-74||
Verse 75
വ്യാസപ്രസാദാച്ഛ്രുതവാനേതദ്ഗുഹ്യമഹം പരമ് | യോഗം യോഗേശ്വരാത്കൃഷ്ണാത്സാക്ഷാത്കഥയതഃ സ്വയമ് ||൧൮-൭൫||
vyāsaprasādācchrutavānetadguhyamahaṃ param . yogaṃ yogeśvarātkṛṣṇātsākṣātkathayataḥ svayam ||18-75||
Verse 76
രാജന്സംസ്മൃത്യ സംസ്മൃത്യ സംവാദമിമമദ്ഭുതമ് | കേശവാര്ജുനയോഃ പുണ്യം ഹൃഷ്യാമി ച മുഹുര്മുഹുഃ ||൧൮-൭൬||
rājansaṃsmṛtya saṃsmṛtya saṃvādamimamadbhutam . keśavārjunayoḥ puṇyaṃ hṛṣyāmi ca muhurmuhuḥ ||18-76||
Verse 77
തച്ച സംസ്മൃത്യ സംസ്മൃത്യ രൂപമത്യദ്ഭുതം ഹരേഃ | വിസ്മയോ മേ മഹാന് രാജന്ഹൃഷ്യാമി ച പുനഃ പുനഃ ||൧൮-൭൭||
tacca saṃsmṛtya saṃsmṛtya rūpamatyadbhutaṃ hareḥ . vismayo me mahān rājanhṛṣyāmi ca punaḥ punaḥ ||18-77||
Verse 78
യത്ര യോഗേശ്വരഃ കൃഷ്ണോ യത്ര പാര്ഥോ ധനുര്ധരഃ | തത്ര ശ്രീര്വിജയോ ഭൂതിര്ധ്രുവാ നീതിര്മതിര്മമ ||൧൮-൭൮||
yatra yogeśvaraḥ kṛṣṇo yatra pārtho dhanurdharaḥ . tatra śrīrvijayo bhūtirdhruvā nītirmatirmama ||18-78||
Verse 79
ഓം തത്സദിതി ശ്രീമദ്ഭഗവദ്ഗീതാസൂപനിഷത്സു ബ്രഹ്മവിദ്യായാം യോഗശാസ്ത്രേ ശ്രീകൃഷ്ണാര്ജുനസംവാദേ മോക്ഷസംന്യാസയോഗോ നാമ അഷ്ടാദശോഽധ്യായഃ ||൧൮||
OM tatsaditi śrīmadbhagavadgītāsūpaniṣatsu brahmavidyāyāṃ yogaśāstre śrīkṛṣṇārjunasaṃvāde mokṣasaṃnyāsayogo nāma aṣṭādaśo.adhyāyaḥ ||18-79||