অধ্যায় 11

Verse 1

অর্জুন উবাচ | মদনুগ্রহায পরমং গুহ্যমধ্যাত্মসংজ্ঞিতম্ | যত্ত্বযোক্তং বচস্তেন মোহোঽযং বিগতো মম ||১১-১||

arjuna uvāca . madanugrahāya paramaṃ guhyamadhyātmasaṃjñitam . yattvayoktaṃ vacastena moho.ayaṃ vigato mama ||11-1||

Verse 2

ভবাপ্যযৌ হি ভূতানাং শ্রুতৌ বিস্তরশো মযা | ত্বত্তঃ কমলপত্রাক্ষ মাহাত্ম্যমপি চাব্যযম্ ||১১-২||

bhavāpyayau hi bhūtānāṃ śrutau vistaraśo mayā . tvattaḥ kamalapatrākṣa māhātmyamapi cāvyayam ||11-2||

Verse 3

এবমেতদ্যথাত্থ ত্বমাত্মানং পরমেশ্বর | দ্রষ্টুমিচ্ছামি তে রূপমৈশ্বরং পুরুষোত্তম ||১১-৩||

evametadyathāttha tvamātmānaṃ parameśvara . draṣṭumicchāmi te rūpamaiśvaraṃ puruṣottama ||11-3||

Verse 4

মন্যসে যদি তচ্ছক্যং মযা দ্রষ্টুমিতি প্রভো | যোগেশ্বর ততো মে ত্বং দর্শযাত্মানমব্যযম্ ||১১-৪||

manyase yadi tacchakyaṃ mayā draṣṭumiti prabho . yogeśvara tato me tvaṃ darśayātmānamavyayam ||11-4||

Verse 5

শ্রীভগবানুবাচ | পশ্য মে পার্থ রূপাণি শতশোঽথ সহস্রশঃ | নানাবিধানি দিব্যানি নানাবর্ণাকৃতীনি চ ||১১-৫||

śrībhagavānuvāca . paśya me pārtha rūpāṇi śataśo.atha sahasraśaḥ . nānāvidhāni divyāni nānāvarṇākṛtīni ca ||11-5||

Verse 6

পশ্যাদিত্যান্বসূন্রুদ্রানশ্বিনৌ মরুতস্তথা | বহূন্যদৃষ্টপূর্বাণি পশ্যাশ্চর্যাণি ভারত ||১১-৬||

paśyādityānvasūnrudrānaśvinau marutastathā . bahūnyadṛṣṭapūrvāṇi paśyāścaryāṇi bhārata ||11-6||

Verse 7

ইহৈকস্থং জগত্কৃত্স্নং পশ্যাদ্য সচরাচরম্ | মম দেহে গুডাকেশ যচ্চান্যদ্ দ্রষ্টুমিচ্ছসি ||১১-৭||

ihaikasthaṃ jagatkṛtsnaṃ paśyādya sacarācaram . mama dehe guḍākeśa yaccānyad draṣṭumicchasi ||11-7||

Verse 8

ন তু মাং শক্যসে দ্রষ্টুমনেনৈব স্বচক্ষুষা | দিব্যং দদামি তে চক্ষুঃ পশ্য মে যোগমৈশ্বরম্ ||১১-৮||

na tu māṃ śakyase draṣṭumanenaiva svacakṣuṣā . divyaṃ dadāmi te cakṣuḥ paśya me yogamaiśvaram ||11-8||

Verse 9

সঞ্জয উবাচ | এবমুক্ত্বা ততো রাজন্মহাযোগেশ্বরো হরিঃ | দর্শযামাস পার্থায পরমং রূপমৈশ্বরম্ ||১১-৯||

sañjaya uvāca . evamuktvā tato rājanmahāyogeśvaro hariḥ . darśayāmāsa pārthāya paramaṃ rūpamaiśvaram ||11-9||

Verse 10

অনেকবক্ত্রনযনমনেকাদ্ভুতদর্শনম্ | অনেকদিব্যাভরণং দিব্যানেকোদ্যতাযুধম্ ||১১-১০||

anekavaktranayanamanekādbhutadarśanam . anekadivyābharaṇaṃ divyānekodyatāyudham ||11-10||

Verse 11

দিব্যমাল্যাম্বরধরং দিব্যগন্ধানুলেপনম্ | সর্বাশ্চর্যমযং দেবমনন্তং বিশ্বতোমুখম্ ||১১-১১||

divyamālyāmbaradharaṃ divyagandhānulepanam . sarvāścaryamayaṃ devamanantaṃ viśvatomukham ||11-11||

Verse 12

দিবি সূর্যসহস্রস্য ভবেদ্যুগপদুত্থিতা | যদি ভাঃ সদৃশী সা স্যাদ্ভাসস্তস্য মহাত্মনঃ ||১১-১২||

divi sūryasahasrasya bhavedyugapadutthitā . yadi bhāḥ sadṛśī sā syādbhāsastasya mahātmanaḥ ||11-12||

Verse 13

তত্রৈকস্থং জগত্কৃত্স্নং প্রবিভক্তমনেকধা | অপশ্যদ্দেবদেবস্য শরীরে পাণ্ডবস্তদা ||১১-১৩||

tatraikasthaṃ jagatkṛtsnaṃ pravibhaktamanekadhā . apaśyaddevadevasya śarīre pāṇḍavastadā ||11-13||

Verse 14

ততঃ স বিস্মযাবিষ্টো হৃষ্টরোমা ধনঞ্জযঃ | প্রণম্য শিরসা দেবং কৃতাঞ্জলিরভাষত ||১১-১৪||

tataḥ sa vismayāviṣṭo hṛṣṭaromā dhanañjayaḥ . praṇamya śirasā devaṃ kṛtāñjalirabhāṣata ||11-14||

Verse 15

অর্জুন উবাচ | পশ্যামি দেবাংস্তব দেব দেহে সর্বাংস্তথা ভূতবিশেষসঙ্ঘান্ | ব্রহ্মাণমীশং কমলাসনস্থ- মৃষীংশ্চ সর্বানুরগাংশ্চ দিব্যান্ ||১১-১৫||

arjuna uvāca . paśyāmi devāṃstava deva dehe sarvāṃstathā bhūtaviśeṣasaṅghān . brahmāṇamīśaṃ kamalāsanasthaṃ ṛṣīṃśca sarvānuragāṃśca divyān ||11-15||

Verse 16

অনেকবাহূদরবক্ত্রনেত্রং পশ্যামি ত্বাং সর্বতোঽনন্তরূপম্ | নান্তং ন মধ্যং ন পুনস্তবাদিং পশ্যামি বিশ্বেশ্বর বিশ্বরূপ ||১১-১৬||

anekabāhūdaravaktranetraṃ paśyāmi tvāṃ sarvato.anantarūpam . nāntaṃ na madhyaṃ na punastavādiṃ paśyāmi viśveśvara viśvarūpa ||11-16||

Verse 17

কিরীটিনং গদিনং চক্রিণং চ তেজোরাশিং সর্বতো দীপ্তিমন্তম্ | পশ্যামি ত্বাং দুর্নিরীক্ষ্যং সমন্তাদ্ দীপ্তানলার্কদ্যুতিমপ্রমেযম্ ||১১-১৭||

kirīṭinaṃ gadinaṃ cakriṇaṃ ca tejorāśiṃ sarvato dīptimantam . paśyāmi tvāṃ durnirīkṣyaṃ samantād dīptānalārkadyutimaprameyam ||11-17||

Verse 18

ত্বমক্ষরং পরমং বেদিতব্যং ত্বমস্য বিশ্বস্য পরং নিধানম্ | ত্বমব্যযঃ শাশ্বতধর্মগোপ্তা সনাতনস্ত্বং পুরুষো মতো মে ||১১-১৮||

tvamakṣaraṃ paramaṃ veditavyaṃ tvamasya viśvasya paraṃ nidhānam . tvamavyayaḥ śāśvatadharmagoptā sanātanastvaṃ puruṣo mato me ||11-18||

Verse 19

অনাদিমধ্যান্তমনন্তবীর্য- মনন্তবাহুং শশিসূর্যনেত্রম্ | পশ্যামি ত্বাং দীপ্তহুতাশবক্ত্রং স্বতেজসা বিশ্বমিদং তপন্তম্ ||১১-১৯||

anādimadhyāntamanantavīryam anantabāhuṃ śaśisūryanetram . paśyāmi tvāṃ dīptahutāśavaktraṃ svatejasā viśvamidaṃ tapantam ||11-19||

Verse 20

দ্যাবাপৃথিব্যোরিদমন্তরং হি ব্যাপ্তং ত্বযৈকেন দিশশ্চ সর্বাঃ | দৃষ্ট্বাদ্ভুতং রূপমুগ্রং তবেদং লোকত্রযং প্রব্যথিতং মহাত্মন্ ||১১-২০||

dyāvāpṛthivyoridamantaraṃ hi vyāptaṃ tvayaikena diśaśca sarvāḥ . dṛṣṭvādbhutaṃ rūpamugraṃ tavedaṃ lokatrayaṃ pravyathitaṃ mahātman ||11-20||

Verse 21

অমী হি ত্বাং সুরসঙ্ঘা বিশন্তি কেচিদ্ভীতাঃ প্রাঞ্জলযো গৃণন্তি | স্বস্তীত্যুক্ত্বা মহর্ষিসিদ্ধসঙ্ঘাঃ স্তুবন্তি ত্বাং স্তুতিভিঃ পুষ্কলাভিঃ ||১১-২১||

amī hi tvāṃ surasaṅghā viśanti kecidbhītāḥ prāñjalayo gṛṇanti . svastītyuktvā maharṣisiddhasaṅghāḥ stuvanti tvāṃ stutibhiḥ puṣkalābhiḥ ||11-21||

Verse 22

রুদ্রাদিত্যা বসবো যে চ সাধ্যা বিশ্বেঽশ্বিনৌ মরুতশ্চোষ্মপাশ্চ | গন্ধর্বযক্ষাসুরসিদ্ধসঙ্ঘা বীক্ষন্তে ত্বাং বিস্মিতাশ্চৈব সর্বে ||১১-২২||

rudrādityā vasavo ye ca sādhyā viśve.aśvinau marutaścoṣmapāśca . gandharvayakṣāsurasiddhasaṅghā vīkṣante tvāṃ vismitāścaiva sarve ||11-22||

Verse 23

রূপং মহত্তে বহুবক্ত্রনেত্রং মহাবাহো বহুবাহূরুপাদম্ | বহূদরং বহুদংষ্ট্রাকরালং দৃষ্ট্বা লোকাঃ প্রব্যথিতাস্তথাহম্ ||১১-২৩||

rūpaṃ mahatte bahuvaktranetraṃ mahābāho bahubāhūrupādam . bahūdaraṃ bahudaṃṣṭrākarālaṃ dṛṣṭvā lokāḥ pravyathitāstathāham ||11-23||

Verse 24

নভঃস্পৃশং দীপ্তমনেকবর্ণং ব্যাত্তাননং দীপ্তবিশালনেত্রম্ | দৃষ্ট্বা হি ত্বাং প্রব্যথিতান্তরাত্মা ধৃতিং ন বিন্দামি শমং চ বিষ্ণো ||১১-২৪||

nabhaḥspṛśaṃ dīptamanekavarṇaṃ vyāttānanaṃ dīptaviśālanetram . dṛṣṭvā hi tvāṃ pravyathitāntarātmā dhṛtiṃ na vindāmi śamaṃ ca viṣṇo ||11-24||

Verse 25

দংষ্ট্রাকরালানি চ তে মুখানি দৃষ্ট্বৈব কালানলসন্নিভানি | দিশো ন জানে ন লভে চ শর্ম প্রসীদ দেবেশ জগন্নিবাস ||১১-২৫||

daṃṣṭrākarālāni ca te mukhāni dṛṣṭvaiva kālānalasannibhāni . diśo na jāne na labhe ca śarma prasīda deveśa jagannivāsa ||11-25||

Verse 26

অমী চ ত্বাং ধৃতরাষ্ট্রস্য পুত্রাঃ সর্বে সহৈবাবনিপালসঙ্ঘৈঃ | ভীষ্মো দ্রোণঃ সূতপুত্রস্তথাসৌ সহাস্মদীযৈরপি যোধমুখ্যৈঃ ||১১-২৬||

amī ca tvāṃ dhṛtarāṣṭrasya putrāḥ sarve sahaivāvanipālasaṅghaiḥ . bhīṣmo droṇaḥ sūtaputrastathāsau sahāsmadīyairapi yodhamukhyaiḥ ||11-26||

Verse 27

বক্ত্রাণি তে ত্বরমাণা বিশন্তি দংষ্ট্রাকরালানি ভযানকানি | কেচিদ্বিলগ্না দশনান্তরেষু সন্দৃশ্যন্তে চূর্ণিতৈরুত্তমাঙ্গৈঃ ||১১-২৭||

vaktrāṇi te tvaramāṇā viśanti daṃṣṭrākarālāni bhayānakāni . kecidvilagnā daśanāntareṣu sandṛśyante cūrṇitairuttamāṅgaiḥ ||11-27||

Verse 28

যথা নদীনাং বহবোঽম্বুবেগাঃ সমুদ্রমেবাভিমুখা দ্রবন্তি | তথা তবামী নরলোকবীরা বিশন্তি বক্ত্রাণ্যভিবিজ্বলন্তি ||১১-২৮||

yathā nadīnāṃ bahavo.ambuvegāḥ samudramevābhimukhā dravanti . tathā tavāmī naralokavīrā viśanti vaktrāṇyabhivijvalanti ||11-28||

Verse 29

যথা প্রদীপ্তং জ্বলনং পতঙ্গা বিশন্তি নাশায সমৃদ্ধবেগাঃ | তথৈব নাশায বিশন্তি লোকাস্- তবাপি বক্ত্রাণি সমৃদ্ধবেগাঃ ||১১-২৯||

yathā pradīptaṃ jvalanaṃ pataṅgā viśanti nāśāya samṛddhavegāḥ . tathaiva nāśāya viśanti lokāsa- tavāpi vaktrāṇi samṛddhavegāḥ ||11-29||

Verse 30

লেলিহ্যসে গ্রসমানঃ সমন্তাল্- লোকান্সমগ্রান্বদনৈর্জ্বলদ্ভিঃ | তেজোভিরাপূর্য জগত্সমগ্রং ভাসস্তবোগ্রাঃ প্রতপন্তি বিষ্ণো ||১১-৩০||

lelihyase grasamānaḥ samantāl- lokānsamagrānvadanairjvaladbhiḥ . tejobhirāpūrya jagatsamagraṃ bhāsastavogrāḥ pratapanti viṣṇo ||11-30||

Verse 31

আখ্যাহি মে কো ভবানুগ্ররূপো নমোঽস্তু তে দেববর প্রসীদ | বিজ্ঞাতুমিচ্ছামি ভবন্তমাদ্যং ন হি প্রজানামি তব প্রবৃত্তিম্ ||১১-৩১||

ākhyāhi me ko bhavānugrarūpo namo.astu te devavara prasīda . vijñātumicchāmi bhavantamādyaṃ na hi prajānāmi tava pravṛttim ||11-31||

Verse 32

শ্রীভগবানুবাচ | কালোঽস্মি লোকক্ষযকৃত্প্রবৃদ্ধো লোকান্সমাহর্তুমিহ প্রবৃত্তঃ | ঋতেঽপি ত্বাং ন ভবিষ্যন্তি সর্বে যেঽবস্থিতাঃ প্রত্যনীকেষু যোধাঃ ||১১-৩২||

śrībhagavānuvāca . kālo.asmi lokakṣayakṛtpravṛddho lokānsamāhartumiha pravṛttaḥ . ṛte.api tvāṃ na bhaviṣyanti sarve ye.avasthitāḥ pratyanīkeṣu yodhāḥ ||11-32||

Verse 33

তস্মাত্ত্বমুত্তিষ্ঠ যশো লভস্ব জিত্বা শত্রূন্ ভুঙ্ক্ষ্ব রাজ্যং সমৃদ্ধম্ | মযৈবৈতে নিহতাঃ পূর্বমেব নিমিত্তমাত্রং ভব সব্যসাচিন্ ||১১-৩৩||

tasmāttvamuttiṣṭha yaśo labhasva jitvā śatrūn bhuṅkṣva rājyaṃ samṛddham . mayaivaite nihatāḥ pūrvameva nimittamātraṃ bhava savyasācin ||11-33||

Verse 34

দ্রোণং চ ভীষ্মং চ জযদ্রথং চ কর্ণং তথান্যানপি যোধবীরান্ | মযা হতাংস্ত্বং জহি মা ব্যথিষ্ঠা যুধ্যস্ব জেতাসি রণে সপত্নান্ ||১১-৩৪||

droṇaṃ ca bhīṣmaṃ ca jayadrathaṃ ca karṇaṃ tathānyānapi yodhavīrān . mayā hatāṃstvaṃ jahi mavyathiṣṭhā yudhyasva jetāsi raṇe sapatnān ||11-34||

Verse 35

সঞ্জয উবাচ | এতচ্ছ্রুত্বা বচনং কেশবস্য কৃতাঞ্জলির্বেপমানঃ কিরীটী | নমস্কৃত্বা ভূয এবাহ কৃষ্ণং সগদ্গদং ভীতভীতঃ প্রণম্য ||১১-৩৫||

sañjaya uvāca . etacchrutvā vacanaṃ keśavasya kṛtāñjalirvepamānaḥ kirīṭī . namaskṛtvā bhūya evāha kṛṣṇaṃ sagadgadaṃ bhītabhītaḥ praṇamya ||11-35||

Verse 36

অর্জুন উবাচ | স্থানে হৃষীকেশ তব প্রকীর্ত্যা জগত্প্রহৃষ্যত্যনুরজ্যতে চ | রক্ষাংসি ভীতানি দিশো দ্রবন্তি সর্বে নমস্যন্তি চ সিদ্ধসঙ্ঘাঃ ||১১-৩৬||

arjuna uvāca . sthāne hṛṣīkeśa tava prakīrtyā jagatprahṛṣyatyanurajyate ca . rakṣāṃsi bhītāni diśo dravanti sarve namasyanti ca siddhasaṅghāḥ ||11-36||

Verse 37

কস্মাচ্চ তে ন নমেরন্মহাত্মন্ গরীযসে ব্রহ্মণোঽপ্যাদিকর্ত্রে | অনন্ত দেবেশ জগন্নিবাস ত্বমক্ষরং সদসত্তত্পরং যত্ ||১১-৩৭||

kasmācca te na nameranmahātman garīyase brahmaṇo.apyādikartre . ananta deveśa jagannivāsa tvamakṣaraṃ sadasattatparaṃ yat ||11-37||

Verse 38

ত্বমাদিদেবঃ পুরুষঃ পুরাণস্- ত্বমস্য বিশ্বস্য পরং নিধানম্ | বেত্তাসি বেদ্যং চ পরং চ ধাম ত্বযা ততং বিশ্বমনন্তরূপ ||১১-৩৮||

tvamādidevaḥ puruṣaḥ purāṇasa- tvamasya viśvasya paraṃ nidhānam . vettāsi vedyaṃ ca paraṃ ca dhāma tvayā tataṃ viśvamanantarūpa ||11-38||

Verse 39

বাযুর্যমোঽগ্নির্বরুণঃ শশাঙ্কঃ প্রজাপতিস্ত্বং প্রপিতামহশ্চ | নমো নমস্তেঽস্তু সহস্রকৃত্বঃ পুনশ্চ ভূযোঽপি নমো নমস্তে ||১১-৩৯||

vāyuryamo.agnirvaruṇaḥ śaśāṅkaḥ prajāpatistvaṃ prapitāmahaśca . namo namaste.astu sahasrakṛtvaḥ punaśca bhūyo.api namo namaste ||11-39||

Verse 40

নমঃ পুরস্তাদথ পৃষ্ঠতস্তে নমোঽস্তু তে সর্বত এব সর্ব | অনন্তবীর্যামিতবিক্রমস্ত্বং সর্বং সমাপ্নোষি ততোঽসি সর্বঃ ||১১-৪০||

namaḥ purastādatha pṛṣṭhataste namo.astu te sarvata eva sarva . anantavīryāmitavikramastvaṃ sarvaṃ samāpnoṣi tato.asi sarvaḥ ||11-40||

Verse 41

সখেতি মত্বা প্রসভং যদুক্তং হে কৃষ্ণ হে যাদব হে সখেতি | অজানতা মহিমানং তবেদং মযা প্রমাদাত্প্রণযেন বাপি ||১১-৪১||

sakheti matvā prasabhaṃ yaduktaṃ he kṛṣṇa he yādava he sakheti . ajānatā mahimānaṃ tavedaṃ mayā pramādātpraṇayena vāpi ||11-41||

Verse 42

যচ্চাবহাসার্থমসত্কৃতোঽসি বিহারশয্যাসনভোজনেষু | একোঽথবাপ্যচ্যুত তত্সমক্ষং তত্ক্ষামযে ত্বামহমপ্রমেযম্ ||১১-৪২||

yaccāvahāsārthamasatkṛto.asi vihāraśayyāsanabhojaneṣu . eko.athavāpyacyuta tatsamakṣaṃ tatkṣāmaye tvāmahamaprameyam ||11-42||

Verse 43

পিতাসি লোকস্য চরাচরস্য ত্বমস্য পূজ্যশ্চ গুরুর্গরীযান্ | ন ত্বত্সমোঽস্ত্যভ্যধিকঃ কুতোঽন্যো লোকত্রযেঽপ্যপ্রতিমপ্রভাব ||১১-৪৩||

pitāsi lokasya carācarasya tvamasya pūjyaśca gururgarīyān . na tvatsamo.astyabhyadhikaḥ kuto.anyo lokatraye.apyapratimaprabhāva ||11-43||

Verse 44

তস্মাত্প্রণম্য প্রণিধায কাযং প্রসাদযে ত্বামহমীশমীড্যম্ | পিতেব পুত্রস্য সখেব সখ্যুঃ প্রিযঃ প্রিযাযার্হসি দেব সোঢুম্ ||১১-৪৪||

tasmātpraṇamya praṇidhāya kāyaṃ prasādaye tvāmahamīśamīḍyam . piteva putrasya sakheva sakhyuḥ priyaḥ priyāyārhasi deva soḍhum ||11-44||

Verse 45

অদৃষ্টপূর্বং হৃষিতোঽস্মি দৃষ্ট্বা ভযেন চ প্রব্যথিতং মনো মে | তদেব মে দর্শয দেব রূপং প্রসীদ দেবেশ জগন্নিবাস ||১১-৪৫||

adṛṣṭapūrvaṃ hṛṣito.asmi dṛṣṭvā bhayena ca pravyathitaṃ mano me . tadeva me darśaya deva rūpaṃ prasīda deveśa jagannivāsa ||11-45||

Verse 46

কিরীটিনং গদিনং চক্রহস্তং ইচ্ছামি ত্বাং দ্রষ্টুমহং তথৈব | তেনৈব রূপেণ চতুর্ভুজেন সহস্রবাহো ভব বিশ্বমূর্তে ||১১-৪৬||

kirīṭinaṃ gadinaṃ cakrahastaṃ icchāmi tvāṃ draṣṭumahaṃ tathaiva . tenaiva rūpeṇa caturbhujena sahasrabāho bhava viśvamūrte ||11-46||

Verse 47

শ্রীভগবানুবাচ | মযা প্রসন্নেন তবার্জুনেদং রূপং পরং দর্শিতমাত্মযোগাত্ | তেজোমযং বিশ্বমনন্তমাদ্যং যন্মে ত্বদন্যেন ন দৃষ্টপূর্বম্ ||১১-৪৭||

śrībhagavānuvāca . mayā prasannena tavārjunedaṃ rūpaṃ paraṃ darśitamātmayogāt . tejomayaṃ viśvamanantamādyaṃ yanme tvadanyena na dṛṣṭapūrvam ||11-47||

Verse 48

ন বেদযজ্ঞাধ্যযনৈর্ন দানৈর্- ন চ ক্রিযাভির্ন তপোভিরুগ্রৈঃ | এবংরূপঃ শক্য অহং নৃলোকে দ্রষ্টুং ত্বদন্যেন কুরুপ্রবীর ||১১-৪৮||

na vedayajñādhyayanairna dānaira- na ca kriyābhirna tapobhirugraiḥ . evaṃrūpaḥ śakya ahaṃ nṛloke draṣṭuṃ tvadanyena kurupravīra ||11-48||

Verse 49

মা তে ব্যথা মা চ বিমূঢভাবো দৃষ্ট্বা রূপং ঘোরমীদৃঙ্মমেদম্ | ব্যপেতভীঃ প্রীতমনাঃ পুনস্ত্বং তদেব মে রূপমিদং প্রপশ্য ||১১-৪৯||

mā te vyathā mā ca vimūḍhabhāvo dṛṣṭvā rūpaṃ ghoramīdṛṅmamedam . vyapetabhīḥ prītamanāḥ punastvaṃ tadeva me rūpamidaṃ prapaśya ||11-49||

Verse 50

সঞ্জয উবাচ | ইত্যর্জুনং বাসুদেবস্তথোক্ত্বা স্বকং রূপং দর্শযামাস ভূযঃ | আশ্বাসযামাস চ ভীতমেনং ভূত্বা পুনঃ সৌম্যবপুর্মহাত্মা ||১১-৫০||

sañjaya uvāca . ityarjunaṃ vāsudevastathoktvā svakaṃ rūpaṃ darśayāmāsa bhūyaḥ . āśvāsayāmāsa ca bhītamenaṃ bhūtvā punaḥ saumyavapurmahātmā ||11-50||

Verse 51

অর্জুন উবাচ | দৃষ্ট্বেদং মানুষং রূপং তব সৌম্যং জনার্দন | ইদানীমস্মি সংবৃত্তঃ সচেতাঃ প্রকৃতিং গতঃ ||১১-৫১||

arjuna uvāca . dṛṣṭvedaṃ mānuṣaṃ rūpaṃ tava saumyaṃ janārdana . idānīmasmi saṃvṛttaḥ sacetāḥ prakṛtiṃ gataḥ ||11-51||

Verse 52

শ্রীভগবানুবাচ | সুদুর্দর্শমিদং রূপং দৃষ্টবানসি যন্মম | দেবা অপ্যস্য রূপস্য নিত্যং দর্শনকাঙ্ক্ষিণঃ ||১১-৫২||

śrībhagavānuvāca . sudurdarśamidaṃ rūpaṃ dṛṣṭavānasi yanmama . devā apyasya rūpasya nityaṃ darśanakāṅkṣiṇaḥ ||11-52||

Verse 53

নাহং বেদৈর্ন তপসা ন দানেন ন চেজ্যযা | শক্য এবংবিধো দ্রষ্টুং দৃষ্টবানসি মাং যথা ||১১-৫৩||

nāhaṃ vedairna tapasā na dānena na cejyayā . śakya evaṃvidho draṣṭuṃ dṛṣṭavānasi māṃ yathā ||11-53||

Verse 54

ভক্ত্যা ত্বনন্যযা শক্য অহমেবংবিধোঽর্জুন | জ্ঞাতুং দ্রষ্টুং চ তত্ত্বেন প্রবেষ্টুং চ পরন্তপ ||১১-৫৪||

bhaktyā tvananyayā śakya ahamevaṃvidho.arjuna . jñātuṃ draṣṭuṃ ca tattvena praveṣṭuṃ ca parantapa ||11-54||

Verse 55

মত্কর্মকৃন্মত্পরমো মদ্ভক্তঃ সঙ্গবর্জিতঃ | নির্বৈরঃ সর্বভূতেষু যঃ স মামেতি পাণ্ডব ||১১-৫৫||

matkarmakṛnmatparamo madbhaktaḥ saṅgavarjitaḥ . nirvairaḥ sarvabhūteṣu yaḥ sa māmeti pāṇḍava ||11-55||

Verse 56

ওঁ তত্সদিতি শ্রীমদ্ভগবদ্গীতাসূপনিষত্সু ব্রহ্মবিদ্যাযাং যোগশাস্ত্রে শ্রীকৃষ্ণার্জুনসংবাদে বিশ্বরূপদর্শনযোগো নামৈকাদশোঽধ্যাযঃ ||১২-১১||

OM tatsaditi śrīmadbhagavadgītāsūpaniṣatsu brahmavidyāyāṃ yogaśāstre śrīkṛṣṇārjunasaṃvāde viśvarūpadarśanayogo nāmaikādaśo.adhyāyaḥ ||11-56||